< فهرس الموضوعات > جواب از اين اشكال بچند وجه :
وجه أول - ظاهر " بنى اميه قاطبة " آنهائى هستند كه در آن زمان موجود بودند < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > نقد بر أو < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > وجه دوم - بيان فطرت اصليه آنها است < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > مقصود از بنى اميه فرزندان پسرى است نه مادرى < / فهرس الموضوعات > يكى اينكه ظاهر از اين كلمه موجودين در حال خطاب است ، علاوه بر اينكه اضافه بحسب وضع اولى حقيقت در عهد است ، و معهود موجودين است ، و اين وجه ضعيف است ، چه اگر مراد موجودين حال صدور به راوى غير امام است كه زمان حضرت صادق عليه السلام باشد لازم آيد خروج متقدمين بنى اميه ، و ايشان اكثر بنى اميه‌اند ، و قطع داريم به دخول يزيد و معاويه و زياد واضراب ايشان در عموم اين عبارت ، و اگر مراد جميع ازمان سابقه است كه صدور از هر امامى به امام ديگر ملحوظ شود اشكال در اخيار ازمان سابقه باقى است .
وجه ديگر اينكه ملتزم مىشويم كه بنى اميه بحسب فطرت اصليه اعوجاجى دارند كه اگر با استقامت فعليه هم مجتمع شود عاقبت كار و خاتمه امر انحرافى از ايشان ظاهر مىشود كه با ارتداد از دنيا بيرون مىروند ، و بر فرض قطع به استقامت سابقه احراز بقاى حال او در وقت رحلت جز به استصحاب صورت نبندد ، و دليل مذكور كه متكفل تجويز لعن است امارة كاشفة از استيعاب واستغراق افراد ايشان است به حكم خباثت ، پس حكم مىكنيم بجواز لعن وتبرى از ايشان .
و ليكن بايد دانست كه مراد از بنى اميه به حكم وضع و لغت يا انصراف رجال منسوبين از جانب آباء باميه است ، پس ذكر امامة كه دختر است ، و ذكر محمد بن ابى حذيفه كه از جانب مادر انتساب دارد ، واضراب ايشان وجهى ندارد ، بلكه ابو العاص را از بنى اميه شمردن راهى ندارد ، اگر چه خبر ضعيفى در اين باب وارد است [1] .

[1] محمد بن احمد الكوفى الخزاز ، عن احمد بن محمد بن سعد الكوفى عن ابن فضال ، عن اسماعيل بن مهران ، عن ابى مسروق النهدى ، عن مالك ابن عطيه ، عن ابى حمزة قال : دخل سعد بن عبد الملك - وكان ابو جعفر عليه السلام يسميه سعد الخير وهو من ولد عبد العزيز مروان - على ابى جعفر عليه السلام فبينا ينشج كما تنشج النساء قال : فقال له ابو جعفر عليه السلام : ما يبكيك يا سعد ؟ قال : وكيف لا ابكى وانا من الشجرة المعلونة في القرآن ، فقال له : لست منهم انت اموى منا اهل البيت ، اما سمعت قول الله عز وجل يحكى عن ابراهيم عليه السلام " فمن تبعنى فانه منى " ( 39 ابراهيم ) الاختصاص 59 ، بحار الانوار 46 / 338 ط لبنان .

357