درستا كه حزب خداى رستگارانند .
و در اين آيه مباركه وجوهى از تأكيد در منمع از مواده و دوستى اعداء خداى شده است .
و در حديث منقول در ( عيون ) كه بطرق متعدده نقل شده حضرت رضا عليه السلام براى مأمون نوشتند كه از محض ايمان برائت از اعداء خدا ومنكرين ولايت است [1] به شرحى كه شايد اشاره به بعضى از او در مقام ديگر شود [2] .
( يا ابا عبد الله انى سلم لمن سالمكم وحرب لمن حاربكم الى يوم القيامة ) ج - اى ابو عبد الله درستا كه من مسالمت مىكنم با هر كه با شما مسالمت كرد ، و پيكار دارم و جنگ جويم با هر كه با شما جنگ جوئى و پيكار كرد تا روز قيامت .
ش - سلم بمعنى مسالمت و سازگارى و صلح آمده ، چه او به معنى مسالم و سازگار آمده ، چنانچه در ( قاموس ) و غير او است ، و ظاهر عدم اشتراك است ، بلكه از باب استعمال مصدر است به معنى اسم فاعل كه يا محمول بر مبالغه است يا به تقدير " ذو " چنانچه ادباء تصريح كرده اند ، و اين معنى اگر چه قياسى نباشد بلكه موقوف است بر مناسبت مقامات خاصه كه اديب به ممارست مى فهمد چنانچه أمدى در موازنه بين ابى تمام وبحترى مىگويد ، اگر چه استشهاد بامثله كه مىكند خالى از مناقشه نيست ، ولى ميزان در اين موضع محقق است .
و همچنين است سخن در لفظ حرب ، واظهر در نظر اين بنده اين استكه مراد از اينها همان معنى مصدرى باشد ، و از جهت اظهار كمال مطاوعت وتوغل در بندگى و متابعت بايد بگوئيم ما در اين مقام به حدى رسيده ايم كه حقيقت سازش

[1] حب اولياء الله تعالى واجب ، وكذلك بغض اعداء الله والبراءة منهم ومن ائمتهم . . . العيون باب 35 ما كتبه الرضا للمأمون في محض الاسلام وشرايع الدين ج 2 / 122 .
[2] بيايد در ذيل " اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد وآل محمد ، ج 2 / 44 افضل بودن تولى بر تبرى بدين جهت اول لعنت مى فرستند سپس سلام .

307