بالجملة معلوم شد كه مراد از سلام سلامتى و آسايش است ، و لفظ على در " عليك " مفيد معنى شمول و احاطه است ، چنانچه در " رحمة الله عليه " و " رضوان الله عليه " و اشباه آنها است ، و وجه ترجيح اين تحيت امورى چند است كه تضاعيف كلمات علماء استفاده شده ، اگر چه برخى از آنها در نظر دقيق خالى از مناقشه نيست ، ولى غرض در اين گونه مطالب اقناع وتقريب است ، و اجمالا به پاره اى از آنها اشارتى مىشود .
اول اينكه در الفاظ تحاياى ديگر دعاى به كمال خاصى مثل حياة و غير او بود ، و در اين تحيت اخبار به سلامت كه طارد جميع آفات و شرور است از موت و قتل واسقام ومذلت و فقر و جز اينها .
دوم اينكه چون رسم جاهليت اين بود كه گاهى بى هنگام بر يكديگر مىتاختند يا به حيله وغدر بر يكديگر دست مى يافتند ، و آن تحاياى مرسومه در تأمين خاطر و تسكين قلب به نصوصيت و صراحت لفظ سلام نبود كه مايه آسايش دلها و آرام قلوب شود ، و اول وارد بر سمع ومبدء تلاقى كه لفظ سلامت باشد بشارتى است كه مايه بشر وطيب نفس خواهد شد ، و ايمنى از همه خيالات حاصل مىكند .
سوم آنكه حياك الله جمله دعائيه است ، و چون استجابت دعا لازم نيست

134