< فهرس الموضوعات > مسئلهء اوّل ادراك < / فهرس الموضوعات > مسئلهء اوّل ادراك < فهرس الموضوعات > 1 - محسوسات ، اصل اعتقادات < / فهرس الموضوعات > 1 - محسوسات ، اصل اعتقادات مصنّف - قدّس الله روحه - مىگويد :
از آنجا كه ادراك آشكارترين و شناخته ترين چيزها است و اشيا به وسيلهء آن شناخته مىشوند - چنانكه خواهد آمد - و از آنجايى كه در اقوال آنان مطالب عجيب و غريبى در اين باره آمده ، لازم ديديم كه ابتدا اين بحث را عنوان نماييم .
بدان كه : خداوند متعال نفس انسانى را در آغاز آفرينش : ضرورتا خالى از هر گونه دانشى آفريد و قابليت كسب علوم را به او داد ، و اين مطلب در احوال كودكان قابل مشاهده مىباشد . خداوند متعال براى نفس ابزارهايى آفريده كه همان قواى حسّاس است و ادراك به وسيله آنها حاصل مىشود . طفل در ابتداى تولَّد ، با لمس ، ملموسات را درك مىكند و به تدريج به واسطهء قوهء بينايى ، ميان والدين خود و ديگران تفاوت مىگذارد كما اينكه به تدريج با استفاده از قواى ديگر مىتواند مزه‌ها و ديگر محسوسات را درك نمايد . پس از طى اين مراحل توسط احساس امور جزئى مىتواند امور كلى نظير مشاركت و مباينت را درك نمايد و امور كلى بديهى و ضرورى را توسط درك محسوسات جزئى تعقل كند . هنگامى كه در علوم به كمالى دست يافت و به مواضع جدل آشنا گرديد از علوم بديهى و ضرورى ، علوم اكتسابى و نظرى را ادراك مىكند . از اين مقدمه معلوم گرديد كه علوم اكتسابى ، فرع علوم كلى بديهى و علوم كلى ضرورى ،

97