قوله تعالى ( انا سمعنا كتابا انزل من بعد موسى ) چه جن جميع قرآن را نشنيده بودند و قرآن با جمعه در آن زمان منزل نشده بود و مراد بما انزل من قبلك ساير كتب سابقه است و ايمان به اين هر دو على الاجمال فرض عين است و به اول دون ثانى بر وجه تفصيل فرض است از حيثية آنكه ما متعبديم بتفصيل آن و لكن واجب كفائيست زيرا كه وجوب آن بر هر مكلف موجب حرج است و فساد معاش حاصل كه قرآن هادى مؤمنان اهل كتابست كه با صفة اتقا تصديق بجميع كتب منزله نموده‌اند * ( وَبِالآخِرَةِ ) * و بسراى ديگر كه قيامتست * ( هُمْ يُوقِنُونَ ) * ايشان بيقيناند و بىگمان و در وقوع آن اصلا شكى و شايبه به خود راه نميدهند و اين يقين ايشان مزيل اعتقاد فاسديست كه قبل از اين بر آن بودند از آنكه در بهشت داخل نميشود مگر يهود يا نصارى و آتش مس ايشان نميكند مگر ايام معدوده و مزيح اختلاف ايشان است در نعيم جنت كه آن از خبس نعيم دنيا است يا غير آن و در دوام و انقطاع آن و تقديم صله كه بالآخرة است و بناء يوقنون بر ضمير مرفوع منفصل كه آن ضمير هم است بجهة تعريض است مر ما عداى ايشان را از اهل كتاب به آنكه اعتقاد ايشان در امر آخرت غير مطابق است و غير صادق از ايقان و يقين عبارتست از اتقان علم بنفى شك و شبهه از آن باستدلال و لهذا علم بارى تعالى و علوم ضروريه به آن موصوف نميشود و آخرة تانيث آخر است و آن صفة دار است بدليل قوله تعالى تِلْكَ الدَّارُ الآخِرَةُ و بعد از آن آن را از اسماء غالبه گردانيده‌اند مانند دنيا كه تأنيث ادنى و صفة دار است و از اسماء غالبه و تسميهء عالم سفلى به آن يا بجهة دنو آنست بخلقان يا بجهة دناءة آن و در مجمع البيان آورده كه ايمان بغيب اگر چه شامل تصديق بآخرتست اما تخصيص آن بذكر جهة تصريح است بر رد جحود كفار كه ميگفتند إِنْ هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا پس وصف اهل ايمان و تخصيص ايشان به آن بجهة زيادتى مدح ايشان باشد و از حضرت رسالت صلَّى اللَّه عليه و آله مرويست كه فرمود عجب دارم از كسى كه مخلوقات و صنايع الهى را مشاهده كند و در وجود خدا شك نمايد و عجب دارم از آنكه شخصى نشاءهء اولى را داند و نشاءهء آخرت را منكر شود و متعجبم در آنكه كسى هر شب ميميرد و هر روز زنده مىشود و منكر بعث و نشور است و عجب دارم از آنكه سراى خلود را تصديق مىكند و سعى از براى سراى غرور مىكند و عجب دارم از آنكه او را از نطفه آفريده‌اند و باز مردار مىشود و در زمين بتكبر ميرود و در تورية نوشته ( عجبت لمن ايقن بالموت كيف يضحك ) آورده‌اند كه حضرت رسالت صلَّى اللَّه عليه و آله روزى از جوانى انصارى پرسيد كه هر چيزى را حقيقتى است حقيقت ايمان تو چيست گفت يا رسول اللَّه ( ص ) آنچه مأمور شده‌ام به آن شب و روز بجا ميآورم و از منهيات احتراز مينمايم و چنان بيقينم در امور آخرت كه گوييا در عرش خدا مينگرم و اهل بهشت را ميبينم كه به زيارت يكديگر ميروند و اهل دوزخ را ميبينم كه ببانك و خروش