و روايت مذكوره از پيغمبر ( ص ) محمولست بر اين چه مؤديست باضرار كه ممنوع است عقلا و شرعا كما قال عليه السّلام لا ضرر و لا اضرار فى الاسلام چهارم آنكه قول رابع دلالت مىكند بر آنكه مستحبّ است صدقه بمال لذيذ و شهى و لهذا منقول است كه امام حسن عليه السّلام قند و نبات را تصدق ميفرمود سبب اين را از او پرسيدند فرمود انى احبه و قد قال اللَّه تعالى لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ يعنى بدرستى كه من او را دوست ميدارم و حقتعالى فرمود كه آنچه دوست داريد آن را انفاق كنيد * ( كَذلِكَ ) * هم چنان كه احكام انفاق و غيره را بيان كرد * ( يُبَيِّنُ اللَّه لَكُمُ ) * بيان مىكند و روشن ميگرداند خدا براى شما * ( الآياتِ ) * نشانهاى رأفت و مرحمت خود را و يا مثل آنچه تبيين فرموده كه عفو اصلح است از جهد بيان آيات خود مىكند * ( لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ ) * تا شايد كه تفكر كنيد در دلايل و احكام * ( فِي الدُّنْيا وَالآخِرَةِ ) * در كار اين سرا و آن سرا يعنى در امور دارين اخذ چيزى كنيد كه اصلح و انفع باشد و مجتنب شويد از آنچه موجب ضرر شما شود و سبب نفع شما نگردد و يا ضرر آن اكثر از نفع آن باشد يا دل در دنيا منهيد و آخرت را به هيچ روى از دست مدهيد سلمى گفته كه تفكر در دنيا و آخرت آنست كه بدانيد كه آنها قاطعان راه‌اند ( و هما حرامان على اهل اللَّه ) بدانكه كاف كذلك در موضع نصب است كه صفت مصدر محذوفست اى ( تبيينا مثل هذا التبيين ) و توحيد علامت خطاب در كذلك با جمع خطاب بعد از آن بنا بر تاويل قبيل و جمع است و دور نيست كه مخاطب در كذلك رسول ( ص ) باشد و در لكم آن حضرت و مؤمنان پس اين نوعى از التفات باشد از افراد بجمع و در اسباب نزول آورده كه چون تهديد خوردن مال يتيم به آيه إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً الخ و آيه وَلا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ نازل شد آنها كه قيم اموال يتامى بودند و در آن بمعاملات تصرف ميكردند به جهت براءة ذمة خود خواستند كه از قيام بمهمات ايشان كناره گيرند صورت حال بعرض حضرت ( ص ) رسانيدند آيه آمد كه وَيَسْئَلُونَكَ و ميپرسند ترا * ( عَنِ الْيَتامى ) * از كيفيت معيشت با يتيمان * ( قُلْ إِصْلاحٌ لَهُمْ ) * بگو بصلاح آوردن حال ايشان و محافظت ايشان * ( خَيْرٌ ) * بهتر است از تجنب از ايشان و در بعضى تفاسير آمده كه جمعى طعام ايتام جدا كردندى و در آن تصرف نكردندى و طعام ايشان را از طعام خود عزل كردندى و با ايشان اكل و شرب نكردندى و از جلوس با ايشان احتراز كردندى و به هيچ نوع راه مخالطت با ايشان نگشودندى حق تعالى فرمود كه اصلاح حال ايشان كنيد * ( وَإِنْ تُخالِطُوهُمْ ) * و اگر مخالطه كنيد با ايشان و طعام خود با طعام ايشان خلط كنيد و در خوردن با ايشان شريك شويد * ( فَإِخْوانُكُمْ ) * پس