سبحانه . . . » .
و چون آيهء : « إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْناه بِقَدَرٍ » ناظر به توحيد ربوبى و تنظيم هندسى تمام پديده ها مىباشد در رديف آيات ريشه قرآن كريم شمرده شده و درباره آن چنين مرقوم داشتند : « و من غرر آياتها ما فى آخرها من آيات القدر » « 1 » و همچنين آيات هفتگانه پايان سورهء حشر كه هم ترغيب به لقاى پروردگار از راه مراقبت و محاسبت در آنها مطرح است و هم عده اى از اسماى حسناى بارى تعالى كه هر كدام مجرى فيض جدا و تجلى عليحده باشد به حساب آيات اصولى آمده و درباره آنها چنين فرمودند : « و من غرر الآيات فيها الآيات السبع فى آخرها . . . » « 2 » و همچنين آيه : « ذلِكَ بِأَنَّ اللَّه هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ ما يَدْعُونَ مِنْ دُونِه هُوَ الْباطِلُ » كه بر انحصار هستى حقيقى در خداوند سبحان دلالت داشته و هر چه به نام آن حضرت نباشد باطل است كه محتواى آن توحيد كامل است ، در عداد آيات كليدى قرار گرفت ، لذا در بارهء آن چنين مرقوم فرمودند : « و من غرر الآيات فيها ( فى سورة لقمان ) قوله تعالى : ذلِكَ بِأَنَّ اللَّه . . . » « 3 » .
و خلاصه آنكه مبدء تمام وجودهاى خارجى هستى محض خداوند سبحان است كه بدون آن هست محض ، چيزى موجود نخواهد شد و مبدء تمام وجودهاى علمى شناخت آن هستى محض است كه بدون معرفت او چيزى شناخته نخواهد شد . از اين جهت آيات توحيدى كه بيانگر صفات جمال و جلال آن ذات مقدّسه مىباشد و وحدت ذات و وحدت مبدء خلق و وحدت ربّ و مدبّر و نيز وحدت معبود را تبيين مىنمايد ، از غرر آيات بشمار آمده و جزء معارف كليدى قرآن كريم محسوب مىشوند كه مبدء شناخت ساير آيات مىباشند ، و بدون آنها هيچ آيه اى فهميده نمىشود زيرا اين بخش از قرآن عهده دار قواعد كلَّى قرآن شناسى مىباشند و با نيل به اين قواعد كلَّى ديگر آيات قرآنى روشن مىگردد و اين روش يعنى از آيات زير بنائى و معارف كليدى پى به سائر آيات بردن « 4 » همان سيرهء مرضيّهء ائمهء اطهار عليهم السلام بوده كه مرحوم استاد مىفرمايد : اگر اين سبك سابقه دار

( 1 ) الميزان 19 ص 61 . ( 2 ) الميزان ج 19 ص 231 . ( 3 ) الميزان ج 16 ص 220 . ( 4 ) الميزان ج 1 ص 12 .

مقدمه 29