اولين آيات را آيات سورهء مدثر و يا آيات سوره فاتحه دانسته‌اند . ولى پوشيده نيست كه بر حسب ظاهر بين روايات مختلف منافاتى نيست ، چرا كه اوليت امرى است اضافى .
ممكن است ، چنان كه بيشتر علما گفته‌اند ، پنج آيه از سورهء اقرأ پيش از بقيهء آيات نازل شده باشد در عين حال آيات سوره مدثر و سورهء حمد هم نسبت به ساير آيات اوليت داشته باشند . [1] 6 - 2 - 1 آغاز دعوت و اولين كسانى كه به اسلام روى آوردند .
پيامبر گرامى اسلام صلَّى الله عليه و آله دعوت خود را از محيط خانوادگى شروع كرد و اولين كسى كه على الاطلاق پيش از هر كس به آن حضرت ايمان آورد خديجهء طاهره بود . اما در بين مردان ، قول قوى بين مورخان آن است كه اولين كسى كه از مردان به آن حضرت ايمان آورد على عليه السّلام بود . امير المؤمنين عليه السّلام را رسول الله صلَّى الله عليه و آله به علت تنگدستي عموى خود ، ابو طالب ، از آغاز كودكى تحت سرپرستى خود گرفته بود ، او از خاندان آن بزرگوار محسوب مىشد . محمد بن اسحاق مىگويد : در همين محيط خانوادگى بود كه على بن ابى طالب پيش از همهء مردان به رسول خدا ايمان آورد و با وى نماز گزارد و در آن چه از جانب خدا مىآورد تصديقش مىكرد . [2] مقريزى مىگويد :
على بن أبى طالب هر گز به خدا شرك نياورد . خداى متعال خير او را مىخواست ، او را در كفالت پسر عمويش قرار داد و هنگامى كه وحى به سوى رسول خدا آمد خديجه را خبر داد . او هم تصديق كرد . خديجه و على بن ابى طالب و زيد بن حارثه با آن حضرت نماز مىگزاردند و هنگامى كه بيم مزاحمت قريش مىرفت على و زيد او را محافظت مىكردند . [3] مسعودى مىگويد :
على عليه السّلام هر گز به خدا شرك نياورد تا از نو اسلام آورد بلكه در همه كارها پيرو رسول خدا بود و به وى اقتدا مىكرد و بر همين حال بالغ شد و خدا او را عصمت داد و مستقيم داشت و براى پيروى رسول خدا توفيق داد ، چه آن دو در طاعتها مضطر و مجبور نبودند بلكه با اختيار و قدرت طاعت پروردگار و موافقت امر وى و پرهيز از مناهى او را برگزيدند . [4]

[1] . در اين باره رجوع شود به كتابهاى سيره و تاريخ از جمله سيرهء ابن هشام و تاريخ يعقوبى و نيز به كتب علوم قرآنى از جمله الاتقان فى علوم القرآن .
[2] . سيرة ابن هشام ، 1 / 262 - 265 .
[3] إمتاع الاسماع ، 16 - 17 .
[4] . مروج الذهب ، 2 / 283 .

32