< فهرس الموضوعات > بخش اول : عصر تشريع < / فهرس الموضوعات > 1 عصر تشريع < فهرس الموضوعات > 1 - 1 دورهء تشريع < / فهرس الموضوعات > 1 - 1 دورهء تشريع ( از سيزده سال قبل از هجرت تا ده سال پس از هجرت ) 1 - 1 - 1 اين دوره از آغاز بعثت پيغمبر اسلام صلَّى الله عليه و آله تا پايان عمر آن جناب را شامل مىشود ، بنا بر اين مدت آن حدود 23 سال است ، چه بنا بر مشهور ، حضرت در 63 سالگى رحلت فرمودند و بعثت ايشان پس از گذشت چهل سال از عمر شريفشان واقع شده است ، [1] و وفات آن بزرگوار پس از ده سال از هجرت يعنى اوايل سال دوازدهم هجرت به وقوع پيوسته است . [2] جمع قرآن در زمان رسول خدا صلَّى الله عليه و آله 2 - 1 - 1 در اين دوره گر چه علاوه بر آيات قرآن مجيد از سنّت پيغمبر صلَّى الله عليه و آله هم مىتوان احكام و حقوق اسلامى را باز شناخت ، ليكن تنها اثرى كه بنا بر قول صحيح در همان دوره جمع و تدوين شده است قرآن كريم است .
البته احاديثى از طريق اهل سنت در دست است كه جمع قرآن را به ابو بكر يا عمر و يا عثمان نسبت داده است . ولى چون اين احاديث علاوه بر اين كه اخبار آحاد است و مفيد علم نيست و در باب آيات قرآن جز علم چيزى اعتبار ندارد ، از جهات زيادى هم با هم متعارض است و با دسته اى از احاديث هم كه دلالت دارد بر اين كه قرآن در زمان خود پيغمبر صلَّى الله عليه و آله جمع شده متعارض است . [3] لذا اين گونه احاديث از درجهء اعتبار ساقط است .
بنا بر اين به طور قطع قرآن در زمان خود پيغمبر گرامى اسلام صلَّى الله عليه و آله جمع و تدوين شده است و آن چه به عثمان نسبت داده مىشود ، اگر مقصود جمع مردم بر يك قرائت نباشد به يقين درست نيست .
در اين باره به طور مفصل در بخش دوم بحث خواهد شد . ( - 3 - 1 - 2 )

[1] . رك . طبقات ابن سعد ، 1 / 190 ، تاريخ طبرى ، 3 / 136 ، مروج الذهب مسعودى ، 2 / 275 ، كامل ابن اثير ، 2 / 46 ، بحار الأنوار ، 22 / 503 .
[2] . مروج الذهب ، 2 / 284 و 291 ، كامل ابن اثير ، 2 / 323 ، بحار الأنوار ، 22 / 503 .
[3] . البيان في تفسير القرآن ، 265 - 274 .

17