از بزرگترين دانشمندان قرن چهارم پيچيده شد .
در حال حاضر در كاظمين در نزديكى صحن دو ضريح است كه به سيدين سندين ، مرتضى و رضى ، منسوب است و عامه بدانها تبرك مىجويند و شبها در آنها چراغ روشن است ولى مورخان بعضى گويند : كه جنازهء هر دو به كربلا منتقل ، و در نزديكى ضريح امام حسين عليه السّلام در مقبرهء جدشان ابراهيم دفن شد [1] ، و برخى ديگر قبر آنان را در بغداد در خانهء خودشان مىدانند . [2] مرتضى فرزند پسرى داشت كه به ابو جعفر ، محمّد موسوم بود [3] ، و ابو العلاء او را « اطهر مرضى » لقب داده ، و در مرثيهء جدش ابو احمد نقيب وى را نظير پدر و عمويش شمرده است . [4] مرتضى در تربيت او بسيار كوشيد ، و ابو الفتح نيشابورى نحوى را بر تأديب او گماشت . [5] صاحب ادب المرتضى گويد : آن طور كه براى من ظاهر شده او بهره اى از علم نداشته ، زيرا در تراجم اعلام اماميه نامى از او برده نشده است . [6] ابن خلكان او را از وفات يافتگان سال 443 دانسته و نامش را ابو عبد الله ، الحسين ذكر كرده است . اين پسر در زمان حيات پدر ازدواج كرد و از او فرزندى تولد يافت كه نسل سيد از اين فرزند باقى ماند تا به ابو القاسم النسابة صاحب كتاب ديوان النسب رسيد . ابو القاسم النسابة را پسرى بود نامش احمد كه به موت او خاندان شريف منقرض شد . [7] صاحب ادب المرتضى از كتاب روضات الجنات نقل كرده كه در كتاب انساب الطالبيين براى سيد مرتضى دو دختر نيز به نام زينب و خديجه ذكر شده است و خود گويد : بنا بر آن چه من قرائت كرده‌ام برادرش رضى در سه قصيده او را به سه دختر تهنيت گفته [8] ، و به وفات دو دختر او را تعزيت [9] ، و بعد مىگويد : ممكن است دختر سوم همان باشد كه زنده ماند و چنان كه صاحب رياض العلماء گفته است : زنى فاضله و جليله

[1] . روضات الجنات ، 384 به نقل از كتاب الدرجات الرفيعة ، و كتب ديگر .
[2] . منتظم ، حوادث 436 ، و خطيب بغدادى ، 11 / 403 .
[3] . مقدمه ديوان الشريف المرتضى به قلم رشيد الصفار ، 115 به نقل از عمدة الطالب .
[4] . ادب المرتضى ، 78 ، پاورقى به نقل از سقط الزند ، 2 / 63 .
[5] . ادب المرتضى ، به نقل از ديوان مخطوط سيد ، 3 / 66 .
[6] . ادب المرتضى ، 78 .
[7] . ادب المرتضى ، پاورقى ص 78 به نقل از رياض العلماء مخطوط به نقل از شريف ابو الحسن علوى عمرى نسابهء معروف به ابن صوفى در كتاب خود المجدي فى انساب الطالبيين .
[8] . ديوان رضى ، 1 / 359 و 462 و 251 .
[9] ديوان رضى ، حرف الباء .

155