نام کتاب : تاريخ فقه و فقها ( فارسي ) نویسنده : أبو القاسم گرجي جلد : 1 صفحه : 1
پيشگفتار چاپ سوم در آخرين سنوات تدريس اين جانب در دانشكدهء الهيّات و معارف اسلامى دروسى در برنامهء اين دانشكده گنجانده شد كه يكى از آنها « تاريخ فقه و فقها » براى رشتهء فقه و مبانى حقوق اسلامى بود كه اين جانب را نامزد تدريس آن كردند . بديهى است با تحمل اين مسئوليت تكليف سنگينترى نيز به عهدهء بنده در مىآمد ، و آن تهيهء « درس نامهء » مختصر ، مفيد ، كامل ، حاوى تمامى ادوار فقه و فقهاى شيعه و اهل سنت بود ، در حالى كه در آن موقع ، كتاب حاضريستندى وجود نداشت كه واجد همهء اين خصوصيات باشد . با اين حال در مقام فحص برآمدم ، لكن هر چه بيشتر در كتب شيعه و اهل سنت جستجو كردم كمتر به نتيجهء مطلوب دست يافتم . در كتب شيعه در ميان آثار گذشتگان اثر خاصّى در اين باب نيافتم ، لكن اين را به دست آوردم كه اهل تحقيق مىتوانند از آثار اين بزرگان در فهارس و تراجم ، رجال و تواريخ ، ملل و نحل ، حتى خود متون فقهى و اصولى و غير آنها به ظرائف دقيقى از تحوّل فقه دست يابند . در ميان آثار معاصران هم به تعدادى از آثار در اين باب برمىخوريم ، لكن اين آثار عموما به تاريخ فقها نپرداخته ، در باب تاريخ فقه هم بعضى تنها به برخى از ادوار فقه پرداخته ، بعض ديگر به جنبهء جغرافيايى تاريخ فقه دست زده ، بعضى هم در تاريخ فقه تنها تاريخ فقه اهل سنّت را مطرح ساخته است . خلاصه اين كه در آثار شيعه به كتاب جامع الاطرافى در اين باب دست نيافتم . آرى اخيرا گروهى از فضلا تحت اشراف آية الله حاج شيخ جعفر سبحانى در شهر قم ، مؤسسهء امام صادق ( ع ) ، به تأليف و چاپ كتاب عظيمى به نام « موسوعة طبقات الفقهاء » دست زدهاند كه شايد تا كنون متجاوز از ده جلد آن به چاپ رسيده است ، هر جلد به فقهاى يك قرن اختصاص دارد و دو جلد اول آن به عنوان مقدّمهء موسوعه كه خود ايشان تأليف كردهاند در حقيقت تاريخ فقه و فقهاى كامل و مستقلى است . خداوند
1
نام کتاب : تاريخ فقه و فقها ( فارسي ) نویسنده : أبو القاسم گرجي جلد : 1 صفحه : 1