و اين ترجمه را به سال 522 به پايان آورده است .
و باز در تاريخ 574 ( يعنى پنجاه و دو سال بعد ) محمد بن زفر بن عمر ترجمهء قباوى را تلخيص كرده ، و آن را به نام صدر الصدور صدر جهان برهان الدين عبد العزيز بن عمر بن عبد العزيز بن مازهء بخارى حنفى رئيس بخارا موشح نموده است ، و اين عبد العزيز از بزرگان جهان و از اسخيا و محتشمان آن روزگار بوده است كه عوفى در كتاب جامع الحكايات دربارهء جود و سخا و كرم و مروت او حكاياتى آورده است .
بعد از محمد بن زفر ظاهرا شخص ناشناسى باز در اين كتاب دست برده و تصرفاتى در آن نموده و حوادث و رويدادهاى زمان را تا غلبهء لشكر مغول و تسخير بخارا به دست چنگيزخان بر كتاب افزوده است ، چنان كه در صفحات 35 و 36 كتاب حاضر نام سلطان محمد خوارزمشاه و چنگيزخان ديده مىشود .
اضافاتى كه پس از تاريخ تلخيص كتاب در آن وارد شده احتمالا از آنجا پيدا شده كه شخصى از تاريخ مستوفى عراقى ( يا - فخر الدين مستوفى عراق ) وقايعى را در حاشيهء نسخهء خويش يادداشت نموده و نساخ بعد كه از روى آن نسخه رو نويس كرده‌اند مطالب حاشيه را از اصل ترجمهء نرشخى پنداشته و در متن كتاب داخل نموده‌اند اين است كه بعضى از وقايع و رويدادها كه بعد از ترجمه و تلخيص كتاب اتفاق افتاده در آن ديده مىشود .
چنان كه در بعضى از نسخ كتاب نام تاريخ فخر دين مستوفى در متن هم وارد شده است ، و اين احتمال بعيد نيست . و در كتب ديگر هم ديده شده است .
با اين حال اين اضافات نبايد خواننده را در صحت و اعتبار بقيهء مطالب كتاب به شك و ترديد اندازد ، چه اين اضافات در دو سه مورد بيش نيست و آن هم پيدا و معلوم است . و به مطالب اصل كتاب كه بيشتر آنها را كتب تاريخ ديگر تأييد مىنمايد خللى نمىرساند و از اعتبار آن نمىكاهد .
بعضى از اخبار و اطلاعاتى هم كه تنها در اين كتاب ياد شده و از نكات تاريخى مىباشد كه مورخان ديگر بدان اشاره‌اى ننموده‌اند ، مسلما از جملهء مشاهدات و اطلاعات مخصوص مؤلف و مترجم است كه خود آنها آن وقايع را به رأى العين ديده و يا از مطلعين كه همزمان آنها بوده شنيده و در كتاب ضبط كرده‌اند . و ذكر همين

مقدمه 17