موصل به سواد بغداد شد و سواد بگرفت . و آن روز بغداد نبود ، ميان موصل و ميان مداين بر لب دجله روستايى بود با پادشاهى بسيار ، و امروز نيز هست ، آن پادشاهى سواد بگرفت و آن دهها ويران بود ، آبادان كرد . و برابر مداين شهرى بنا كرد و از آنجا به پارس آمد و به اصطخر بنشست . و آن ولايت او را صافى شد و سپاه گرد كرد و بساخت و آهنگ خراسان كرد . و از پارس برفت و از آنجا به سيستان آمد و همهء شهرهاى خراسان بگرفت چون مرو و بلخ و خوارزم ، و ملوك طوايف را قهر كرد ، و خلقى به مرو اندر بكشت و سرهاشان به پارس فرستاد و به در آتش خانهء اصطخر به دار كرد ، و باز پارس آمد و آنجا بنشست . و ملوك طوايف هر چه به گرد او بودند همه به طاعت وى آمدند و رسول فرستادند . و از آنجا سپاه بكشيد و به مداين شد و از آنجا به بحرين شد . و آنجا ملكى بود نام وى سطوق ، به حصار اندر شد . و اردشير سالى بر در حصار بنشست ، و به حصار اندر قحط خاست و سپاه بر سطوق بشوريدند و خواستند كه او را بكشند . سطوق خويشتن را از ديوار حصار بينداخت تا بمرد ، و اردشير حصار بگرفت و ملك بحرين و گنج خانه همه برداشت و به مداين آمد .
و پسر خويش شاپور ولى عهد كرد و تاج خويش به دست خويش بر سر شاپور نهاد و بفرمود تا آن شهرها كه بنا كرده بود همه تمام كردند . و خود به مداين بنشست و هشت شهر بنا كرد اندر اين پادشاهيها كه گشاده بود ، به پارس شهر جور ، و آن را اردشير خوره نام كرد ، و شهرى ديگر نام او را رام اردشير ، و ديگرى هم آنجا نام وى ريواردشير ، و به ناحيت اهواز شهرى بنا كرد نام او هرمز اردشير ، و امروز آن را سوق الاهواز خوانند ، و به سواد شهرى بنا كرد نام او ايساباد اردشير ، آن را كرخ ميسان خوانند ، و به بحرين شهرى بنا كرد نام آن [ ايسا اردشير ، و امروز آن را مدينة الخط خوانند ] ، [ و به موصل شهرى بنا كرد نام آن ] بود اردشير ، و امروز آن را حزه خوانند .
و پادشاهى عراق و خراسان تا لب جيحون و سجستان و گرگان و پارس و كرمان همه بگرفت ، و ملوك طوايف از جهان برداشت . و آن عرب كه به زمين جزيره بودند و حيره و موصل برفتند ، گروهى به شام نزديك خويشان شدند از قضاعه و از احياء

604