بيشتر از صد هزار بود ، چنان كه گفت : * ( وَأَرْسَلْناه إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ 37 : 147 ) * . و ايشان را چهار پاى بسيار بود از گاو و گوسپند و خر و اسب و اشتر و مرغ و آنچه بدين ماند ، همه را از شهر بيرون آوردند . ملك بيستاد و روى بر خاك نهاد و خلق را بر خاك به پاى كرد ، و ملك گفت : يا رب ! اگر پيغمبر تو بشد و ما را دست باز داشت ، تو از ما دست باز مدار ، و اگر از وى نوميد شديم از تو نشديم و به تو خداى بگرويديم و به پيغامبر تو . و آن بتان را بفرمود تا همه را بياوردند و بشكستند ، و بفرمود تا فرزندان را از مادر جدا كردند ، هم از مردم و هم از چهار پاى ، و آن مادران بانگ كردند و فرزندان را خواستند ، و فرزندان بانگ كردند و مادران را خواستند ، و بانگ آدميان و چهار پاى و خروش استوران و دعاى پيران بزارى بر آسمان شد ، و توبه كردند از دلهاى پاك ، چنان كه زمين و آسمان بناليد و فريشتگان بگريستند و ببخشودند بر ايشان .
چون روز چهارم بود ، خداى عز و جل بر ايشان رحمت كرد و عذاب را از ايشان باز گردانيد ، و هرگز خداى عز و جل با هيچ امت آن نكرده بود ، و هر امتى را كه خداى تعالى عذابى خواستى فرستادن ، هرگز باز نگردانيدى و توبه شان اندر آن وقت سود نداشتى الا قوم يونس را ، چنان كه گفت : * ( فَلَوْ لا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إِيمانُها إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ 10 : 98 ) * . پس ايشان ايمان بپذيرفتند و به خداى بگرويدند . و يونس نبود كه ايشان را شريعت آموختى تا عبادت كردندى ، چشم همى داشتند كه خداى يونس را بديشان فرستد . و يونس بدانجاى كه بود چشم همى داشت كه زمان تا زمان خبر امتان او بيارند . پس كسى بيامد و از وى خبر بپرسيد ، گفت : چون آگاه شدند كه يونس برفت و ناگاه عذاب آيد ، همه برفتند و دعا كردند . خداى عذاب از ايشان بگردانيد و توبه شان بپذيرفت .
يونس چون اين بشنيد غمگين شد ، و ديو خشم به دو اندر آورد و ايدون نمود او را كه تو دروغزن شدى به قوم خويش . يونس سوگند خورد كه من باز ايشان نشوم كه مرا طعنه زنند كه دروغ [ a 107 ] گفتى . پس برفت خشم آلود به عبادت . پس برغم قوم خويش از ايشان بگريخت بىفرمان خداى عز و جل ، و ندانست كه آن خود گناه

584