گنج خواسته‌اى نبود و كتب علم بود ، و خداى تعالى از بهر ايشان نگاه همى داشت تا بزرگ شدند و آن كتب بر گرفتند و علم بياموختند .
و قتاده روايت كند اندر تفسير خويش كه از عكرمه پرسيدم ، گفت : از عبد الله بن عبّاس رضى الله عنهم پرسيدم : وَكانَ تَحْتَه كَنْزٌ لَهُما ، چه گنج بود ؟ گفتا :
يكى تخته بود و بر او پنج سطر نبشته از حكمت ، سطر نخستين نبشته بود : عَجِبْتُ لِمَنْ ايْقَنَ بِالْمَوْتِ كَيْفَ يَفْرحُ . گفت : شگفت دارم از آن كس كه به مرگ [ به ] يقين است و داند كه از اين جهان بايد شدن و چگونه شاد بود ؟ ! و بر سطر دوم نبشته بود :
عَجِبْتُ لِمَنْ ايْقَنَ بِالثَّوابِ كَيْفَ يَكْسِل . شگفت دارم از آن كس كه ثواب خداى را [ به ] يقين است كه بر طاعت دهد ، و چگونه طاعت نكند و كاهلى پيشهء خود سازد ؟ و بر سطر سديگر نبشته بود : عَجِبْتُ لِمَنْ ايْقَنَ بِالْعِقابِ كَيْفَ يَعْصى . شگفت دارم از آن كس كه بيقين است كه خداى عزّ و جلّ عقوبت كند بر معصيت و او چگونه عصيان كند ؟ و بر سطر چهارم نبشته بود : عَجِبْتُ لِمَنْ [ b 67 ] ايْقَن بِالَّرِزْقِ كَيْفَ يَطْلُبُ .
شگفت دارم از آن كس كه به روزى بيقين است چگونه مشغول شود به طلب رزق ؟ و بر سطر پنجم نبشته بود : عَجِبْتُ لِمَنْ ايْقَنَ بِالدُّنيا وَزَوَالِها كَيْفَ يَرْكُنْ اليْها . شگفت دارم از آن كس كه بيقين است كه در دنيا نخواهد ماند و دنيا از او بخواهد شد ، چگونه آرامد اندر اين دنيا ؟ ! پس خضر گفت : خواستم كه آن كودكان بزرگ و اين خواسته و علم همه بديشان رسد . پس خضر موسى را گفت : * ( وَما فَعَلْتُه عَنْ أَمْرِي 18 : 82 ) * . اين همه من كردم نه به فرمان خود كردم و ليكن به فرمان خداى كردم . * ( ذلِكَ تَأْوِيلُ ما لَمْ تَسْطِعْ عَلَيْه صَبْراً 18 : 82 ) * . اين است معنى اين چيزها كه گفتم . و از پس آن خضر از چشم موسى ناپديد شد و موسى ندانست كه خضر بر آسمان شد يا به زمين فرو شد . پس موسى و يوشع به مصر باز آمدند و موسى اين علمها همه بنى اسرائيل را بگفت .
پيغمبر ما صلَّى الله عليه و سلَّم گفت : رَحِمَه الله اخِىَ موُسى . گفت : خداى بيامرزد برادرم موسى را ، اگر با خضر صبر بيش كردى عجايبهاى بسيار ديدى تا خداى عزّ و جلّ ما را از آن آگاه كردى چنان كه اين هر سه چيز را .

349