* ( مُوسَى اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ 7 : 138 ) * . موسى آنگاه دل از ايشان برداشت و نوميد شد و گفت : * ( إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ 7 : 138 ) * . شما نادان مردمانيد . * ( إِنَّ هؤُلاءِ مُتَبَّرٌ ما هُمْ فِيه وَباطِلٌ ما كانُوا يَعْمَلُونَ 7 : 139 ) * . پس گفت : * ( أَ غَيْرَ الله أَبْغِيكُمْ إِلهاً وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعالَمِينَ 7 : 140 ) * . گفت :
شما را الله خداى بايد و او شما را اين زمان بر خلق فضل كرد و دشمن شما را هلاك كرد .
پس موسى ايشان را بر لب دريا فرود آورد ، و به ميان ايشان يكى مرد بود او را سامرى خواندندى ، و نامش موسى بن ظفر بود و از اهل باجرما بود ، و آن دهى است از زمين عراق ، مردمان او بت پرستيدندى و بتان داشتندى بر صورت سر گاو و گوساله . اندر اين كتاب چنين روايت كند كه اين سامرى از آن مردمان بود و نه از بنى اسرائيل بود و نه از قبطيان و مصر ، اندر عرب بود و به موسى گرويده بود و با بنى اسرائيل از دريا بگذشت . چون ايشان اين سخن گفتند : * ( اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ 7 : 138 ) * . سامرى دانست كه اندر ايشان خير نيست ، به دل اندر كرد هم آنگاه كه من ايشان را هلاك كنم .
و به اخبار تفسير اندر چنين روايت كنند بيرون از اين كتاب ، كه اين سامرى از بنى اسرائيل بود هم از فرزندان لاوى بن يعقوب از قرابت موسى ، و آن وقتهاى پيشين كه موسى از مادر بيامد ، از پس آن نيز فرعون فرزندان نرينهء بنى اسرائيل همى كشت ، و زنان چون بار خواستندى نهادن از شهر بيرون شدندى و به غار [ a 61 ] كوهى اندر بار بنهادندى ، اگر دختر آمدى برگرفتندى و به خانه باز آمدندى ، و اگر پسر بودى هم آنجا بگذاشتندى ، گفتندى تا بميرد يا سباع بخورد تا نبينيم كه پيش ما اندر گلوش ببرند . خداى عزّ و جلّ جبريل را بفرستادى تا ايشان را از پر او طعم شير آمدى ، ايشان را از پر خود شير دادى ، و سامرى از اين كسها بود كه جبريل پرورده بود . و هر گاه كه جبريل سوى موسى آمدى ، سامرى او را بديدى و بشناختى كه پروردهء او بود .
و اين خبر كه سامرى از بنى اسرائيل بود و از اين گروه بود درستتر و به كتاب خداى تعالى نزديكتر كه خداى تعالى همى گويد : * ( قال بَصُرْتُ بِما لَمْ يَبْصُرُوا به ) *

316