ايشان را مقهور كرد و زمين از ايشان پاك كرد و بازگشت . و به زمين آذربايگان اندر دو سنگ است بزرگ معروف ، نام خويش و آمدن خويش بدانجا و بازگشتن و مقدار سپاه خويش و ظفرها كه او را بود بدان سنگ اندر بنوشت بكنده ، و تا امروز مردمان آن را همى خوانند و بزرگى او همى دانند . و اين ملك با اين بزرگى او و پادشاهى همى فرمانبردار ملك منوچهر بود .
و از پس او پسرش به ملك بنشست ، نام او ابرهه ، و ملكى بود بزرگ با سپاه و پادشاهى بسيار ، و او را به لقب ذو المنارين خواندندى زيرا كه سپاه به مغرب زمين برده بود و ترسيد كه چون باز آيد آن سپاهش راه را گم كنند ، بدان تاريكيها به هر بانگى زمين مناره‌اى بكرد تا كه چون بيرون آيند توانند بيرون آمدن . و اين ملك ذو المنارين بدين بزرگى و بدين سپاه و پادشاهى فرمانبردار منوچهر بود . و از پس اين ملك ذو المنارين پسرش به ملك بنشست نام او عيد بن ابرهه ، و اين عيد را به لقب ذو الاذعار خواندندى از بهر آنكه او به روزگار پدر لشكر به زمين مغرب برد و به دور جايها برسيد كه كس آنجا نرسيده بود ، و كشش بىاندازه كرد و خلقى بسيار برده كرده باز يمن آمد سوى پدر . و اين بردگان را رويها زشت بود و سياه و سخت منكر . مردمان يمن از ايشان بترسيدند . اين عيد را به روزگار پدرش ذو الاذعار خواندندى . و چون پدرش بمرد ، او به پادشاهى بنشست و ملكش بزرگ شد و پادشاهى بسيار گشت ، او نيز هم فرمانبردار ملك منوچهر بود . و اين از بهر آن گفتم تا بدانى كه ملك منوچهر به حدّ مغرب رسيده بود و ملوك يمن و مغرب همه او را فرمانبردار بودند مگر فرعون مصر كه هيچكس را فرمان نكردى .
و در اخبار تاريخ اندر بيرون از اين كتاب چنان است كه مملكت مصر همه ساله به دست فرعونان بود و هميشه به سر خويش بودند [ b 50 ] و از فرزندان عملاق بودند و ايشان را عماليق خواندندى ، و ملك مغرب را و ملك يمن را و ملوك شام را و ملوك عجم را فرمان نكرد . و موسى عليه السّلام به پيغمبرى سوى فرعون مصر آمد ، و ملك جهان منوچهر بود و از پادشاهى او شصت سال گذشته بود .

263