چون ابراهيم بيامد ، آن كوه برخاست از زمين تا اساس خانه پديد آمد .
و گروهى ايدون گويند كه اساس خانه گشاده بود و ليكن ابراهيم ندانست كه كجا است و چه مقدار است ، خداى عزّ و جلّ بادى را بفرستاد تا چندانكه مقدار خانه بود و امروز است برفت از زمين تا ابراهيم بدانست و بدان مقدار خانه را بنا كرد . و گروهى ايدون گويند كه مار را بفرمود تا گرد اساس خانه را برفت ، و آن اثر او را پديد آمد . و گروهى گفتند كه ابرى بيامد و بارانى بباريد و آب بر زمين بايستاد بر مقدار خانه و ابراهيم بر مقدار آن آب اين بنا كرد . و گروهى گفتند كه خداى عزّ و جلّ جبريل را بفرستاد تا اين مقدار كه اين خانه است او را پديد آورد . پس ابراهيم و اسماعيل هر دو بايستادند و آن اساس بر بالاى مردى در زمين فرو كندند و آن را به سنگ بر آوردند تا برابر زمين . پس از آن كوهها سنگ ببريدند تا ديوار خانه را بنا كردند ، چنان كه خداى عزّ و جلّ گفت : * ( إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ من الْبَيْتِ وَإِسْماعِيلُ 2 : 127 ) * .
و اسماعيل سنگ همى داد و ابراهيم به دست خويش بنا همى كرد ، و چون ديوار بلند شد و ابراهيم بر ديوار نرسيد سنگى به زير پاى اندر نهاد و بر زبر وى بايستاد و بر سنگ نيرو كرد تا دستش به ديوار رسيد و نشان پاى ابراهيم بر آن سنگ بماند .
و گروهى [ b 33 ] ايدون گويند كه اين سنگ كه مقام ابراهيم خوانند امروز آن سنگ است . پس چون اين خانه تمام بكردند ، بگفتند : * ( رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ 2 : 127 ) * . اى پروردگار ما ! اين را از ما بپذير . * ( رَبَّنا وَاجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ 2 : 128 ) * . يعنى مخلصين لك . گفتند : يا ربّ ! اين كه كرديم به اخلاص ترا كرديم . * ( وَمن ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ 2 : 128 ) * . و از فرزندان ما همچنين كسها كه ترا مخلص باشند و هر كارى كه كنند .
و ارنا مناسكنا . و اين حجّ كردن ما را بنماى كه چگونه بايد كردن . * ( وَتُبْ عَلَيْنا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ 2 : 128 ) * . و ما را توبتى دهى كه تو توبه دهنده و بخشاينده‌اى . * ( رَبَّنا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ 2 : 129 ) * الآية . اى خداوند و پروردگار ! از فرزندان ما يكى پيغمبر فرست سوى ايشان كه بر سر ايشان آيتهاى تو بر خواند و كتاب و حكمت تو بياموزاند و ايشان را از گناهان پاك كند .
و پيغمبر ما عليه السّلام ايدون گفت : * ( انا دعوة ابى ابراهيم عليه السلام . ) * گفت :

177