القصص » نگاشتهء 520 ه - ق . نيز آمده است .
« اندر نقل كتاب تواريخ محمّد بن جرير الطبرى رحمة الله عليه كه از تازى به پارسى كرده است ، ابو على محمّد بن محمّد الوزير البلعمى به فرمان امير منصور بن نوح السامانى ، كه به زبان ابى الحسن الفائق الخاصّه ، پيغام فرستاد در سنهء اثنى و خمسين و ثلاثمائة . . . » ( مجمل التواريخ و القصص . به تصحيح ملك الشعراء بهار ، ص 180 ) اينك شايسته مىبينم كه از شرح احوال و آثار محمّد بن جرير طبرى دانشمند بزرگ و اثر بسيار ارجمند او : « تاريخ الامم و الملوك » به كوتاهى و اجمال سخن بگويم :
[ زندگينامه طبرى ] طبرى و آثارش ابو جعفر محمّد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب به پايان سال 224 يا آغاز سال 225 ه - ق . برابر با 839 ميلادى ، در آمل مازندران زاده شد و از آن روى به طبرى مشهور گرديد .
در آن روزگار طاهريان بر طبرستان حكومت مىكردند ، و ايرانيان كوشش بسيار به كار مىداشتند كه در فراگيرى دانشهاى رايج زمان و زبان تازى به انگيزهء برترى بر عناصر غالب اهتمام ورزند .
طبرى دربارهء سالهاى نخستين عمر خود چنين مىنويسد :
من قرآن را در هفت سالگى از بر كردم و در هشت سالگى با مردم به نماز جماعت ايستادم و در نه سالگى به نوشتن حديث پرداختم . . .
پدرم گفت در خواب ديدم كه در پيش روى رسول خدا صلَّى الله عليه و آله نشسته‌ام و با من خرجينى پر از سنگريزه است . من آنها را در فلاخن مىنهم و پرتاب مىكنم . از معبّر تعبير آن پرسيدم ، تعبير گوى خواب به پدرم گفت كه اين كودك به بزرگى در دين خود استوار مىشود و از دين و آيين خود حمايت

مقدمه 18