على بن ابى طالب آنچه را كه به كدّ يمين و عرق جبين تحصيل كرده بود ، از جنگ به دست آورده بود و يا بيل زده بود و يا در ته چاه كلنگ زده بود و آب جارى كرده بود انفاق مىكرد اما از بيت المال مسلمين كوچكترين بخششى نمىكرد ، حتى برادرش عقيل را محروم مىكرد .
در داستان عين ابى نيزر كه ( كامل ) مبرّد نقل كرده ( الكنى ) ذيل احوال المبرّد ) على از اين طرف آب را جارى كرد و از اين طرف كاغذ و دوات و قلم خواست و وقف كرد بر فقراى مدينه و ابن السبيلها ليقى الله به وجهه حرّ النار . يا آنكه در داستان سورهء « هل اتى » قرص نانى كه با آبلهء كف دست به دست آورده بود در حال گرسنگى و روزه به فقير و يتيم و اسير داد . اين مهم است . مردم ما چون توجهى به دو مبدأ روحى و مادى انفاقات نداشته‌اند كه از چه راهى آن مال به دست آمده باشد و با چه اخلاصى انفاق شده باشد و فقط اهميت و بزرگى انفاق را به زيادى مبلغ آن فرض كرده‌اند ، لهذا براى بزرگ جلوه دادن داستان عطاى انگشتر در نماز قيمت انگشتر را بالا برده‌اند ، تا حد خراج شامات رسانده‌اند ! ! ! فكر نكرده‌اند همچو گوهر قيمتى در آنجا چه مىكرد و على هم اساساً به انگشت خود نمىكرد .
فى ( الصافى ) ذيل آيهء « يا أيُّهَا الَّذينَ امَنوا أنْفِقوا من طَيِّباتِ ما كَسَبْتُمْ . . . » فى ( الكافى ) عن الصادق عليه السلام : « كان القوم قد كسبوا مكاسب سوء فى الجاهلية فلما اسلموا ارادوا ان يخرجوها من اموالهم ليتصدقوا بها فابى الله تعالى الَّا ان يخرجوا من طيبات ماكسبوا » يعنى با فاسد نمىشود دفع فساد و ترميم خرابيها كرد .
غالباً انفاقات و صدقات و موقوفات ما از اين نظر خراب است . اين مساجد و معابد و اين گنبدهاى امام زاده ها و اين مدرسه ها غالباً از پول حرام ساخته شده . در حديث است كه در قيامت شخص قدم از قدم برنمى دارد الَّا اينكه از او از چند چيز مىپرسند ، از جمله اينكه مالت را از كجا آوردى و در كجا صرف كردى ؟ پس حساب « از كجا آورده اى » هم هست .
مىگويند زبيده را كه نهر طائف را جارى ساخت بعد از مردنش در

424