< فهرس الموضوعات > انسانيت < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > انسان سالم انسان خودآگاه و ارجگذار به ارزشهاى انسانى < / فهرس الموضوعات > روى فرش بگذارد و دستش را به سينى يا قندان بزند . از كجا مىتواند دريابد كه اين قندان مثلًا طلا يا نقره يا برنج است ، درست مانند كسانى كه در تاريكى با لمس كردن بدن فيل مىخواستند آن را بشناسند ( كه ملَّا در ( مثنوى ) نقل كرده است ) . ولى به محض اينكه چراغى در خانه روشن شود جنس فرش يا قندان يا شكل مبل معلوم مىشود . وجود آدمى همان خانه است ، قوا و غرائز و نيروى روحى و جسمى او حكم همان اثاثيه را دارد و علوم بشرى در حكم همان قوه لامسه است . در اين تاريكى نمىتوان ارزش اين نيروها را تعيين كرد . مثلًا غريزه جنسى ، حب ثروت ، جاه طلبى ، دانش دوستى هر كدام ارزشى دارند . . .
انبيا كه مىآيند مهمترين عملشان روشن ساختن نور فطرت سراچه قلب انسان است . » انسانيت در كتاب ( مبانى فلسفه ) ، ص 351 ، چاپ ششم مىگويد :
« . . . ستوارت ميل عقيده داشت در محاسبه لذات بايد علاوه بر كميت ، كيفيت را نيز در نظر گرفت و لذات روحانى را بر لذات جسمانى ترجيح داد و خوشيهايى را كه مكنت و دارايى مىآورد با لذاتى كه از نيكوكارى دست مىدهد در رديف هم نگذاشت . حاصل اينكه به گفته او : ترجيح دارد شخص ، انسانى باشد نحيف و بدحال تا خوكى فربه و خوشحال ، سقراطى باشد ملول و ناراضى تا ابلهى شادمان و راضى . » انسان سالم انسان خودآگاه و ارجگذار به ارزشهاى انسانى رجوع شود به ورقه هاى « يادداشت روح ، خود واقعى و خود خيالى » شماره 35 .

367