شده است و هدفى از انتخاب او در كار است ، هدفْ عمران و آبادانى و خدمت به مردم آن ده است . دو نوع احساس براى همچو شخصى دست مىدهد و دو نوع عمل مىكند .
انسان ، كدخداى جهان خاكى :
در اينكه انسان كدخداى جهان خاكى است بحثى نيست ولى اين كدخدايى به چه وسيله به دست او افتاده است ؟ آيا آنطور كه طرفداران تكامل بىهدف مىگويند ، يك سلسله تصادفات بىنقشه سبب شد كه نوع انسان به وجود آيد و برترى پيدا كند و رقيبها را از ميدان بيرون ببرد و خود همه چيز را تصاحب كند و افراد نوع به جان يكديگر بيفتند ، و يا اينكه اصطفا و انتخاب از مقام بالاترى در كار است ، واقعاً وظيفه و رسالت و مسؤوليتى در ميان است ؟ قرآن شق دوم را انتخاب مىكند : * ( هُوَالَّذى جَعَلَكُمْ خَلائِفَ الاْءرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ فى ما اتيكُمْ ) * ( انعام 165 ) ، * ( هُوَ أنْشَأكُمْ من الاْءرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فيها فَاسْتَغْفِروه ثُمَّ توبوا إلَيْه ) * ( هود 61 ) ، ايضاً * ( ثُمَّ اجْتَبيه رَبُّه ) * ( طه 122 ) .
آنچه قرآن درباره انسان اهميت مىدهد اين جهت است كه اين خلقت تصادفى نيست ، اصطفا و اجتبا در كار است . اما اينكه آيا تحول آب و گِل به انسان تدريجى بوده يا دفعى ، آيا اجداد انسان مراحل حيوانى را طى كرده‌اند يا نكرده‌اند ، موضوع بحث قرآن نيست [1] و با هدفهاى قرآن ارتباطى ندارد .
به عبارت صحيحتر آنچه مورد نظر قرآن است كه با هدفهاى قرآن كه آشنا ساختن انسان است به وظيفه و مسؤوليتش رابطه دارد ، شناساندن دو چيز است دربارهء خلقت انسان : يكى مربوط به اين است

[1] . به عبارت ديگر آنچه كه در فلسفه تكامل با اديان ضديت دارد و هم موجب سقوط انسان و سقوط ملاكها و ارزشهاى انسانى شد مسأله رابطه نسلى انسان با حيوانها نبود ، چون به هرحال انسان نوعى از حيوان است . آنچه با اديان ضديت دارد و هم موجب سقوط انسان و انهدام و فروريختن ارزشهاى اخلاقى و اجتماعى انسان شد و آدمى را به صورت ديو و دد درآورد تفسير مادى محض هستى انسان يعنى انكار روح بود و ديگر تصادفى دانستن خلقت انسان بود . اما اگر عنصر علوى وجود انسان را بپذيريم و مقام اصطفا و اجتباى او را نيز بپذيريم ، به عبارت ديگر تكامل را هدفدار بدانيم ، نه ضد اديان سخن گفته‌ايم و نه انسان را ساقط كرده‌ايم .

348