إسم الكتاب : يادداشتهاى استاد مطهرى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 516)

مفيد واقع شوند مضر مىگردند .
متأسفانه بايد اقرار كنم كه اقبال يك كتاب مقدس است ولى كتاب مقدسى كه كم و بيش تحريف شده است و يا سعى مىشود تحريف شود ، توجهى به هدفها و ايده آلها و هسته هاى اصلى افكار او نمىشود ، از صورت يك فرد محرك و بيداركننده خارج و به صورت يك انسان لالايىگو درمىآيد ، دلبستگيهاى او عوضى معرفى مىشود ، مثلًا همهء دلبستگيهايش به زبان فارسى است يعنى زبان فارسى براى [ او ] هدف است ، كوشش [ مىشود ] كه هدف او در حدود دلبستگى به زبان و ادبيات فارسى يا اردو معرفى شود ، يا حداكثر مردى معرفى شود كه تحت تأثير احساسات آب و خاك قرار داشت و جز اين در سر نداشت كه هندوستان مستقل شود و اجنبى يعنى مردمى كه از آب و خاك ديگر و شهر و ديار ديگرند در آنجا نباشند ، اما خود آن مردم چه باشند و چه فلسفه اى براى زندگى انتخاب كنند و خود اقبال چه فلسفه اى براى زندگى و براى حيات و اجتماع داشت و اينكه آيا افكار او در حدود شبه قاره هند بود يا شامل منطقه هاى ديگر مىشد ، هيچ بحثى نيست .
او براى بشريت مىانديشيد ولى در كادر اسلام ، و تنها چاره اى كه براى نجات بشريت سراغ داشت اسلام بود نه هيچ فلسفه و مكتب ديگر . پس اولًا او بالاتر از حدود آب و خاك بود . گمان نرود لابد او در حدود اين پانمانها بود كه مىدانيم چقدر اصالت دارند :
پان عربيسم ، پان تركيسم ، پان ايرانيسم ، پان هندوئيسم ، پان كرديسم .
لابد دلش خوش بود با يك پان خودش را راضى نگه دارد .
3 . كتابهايى از اقبال به نام ( احياء فكر دينى در اسلام ) و كتاب ( سير فلسفه در ايران ) منتشر شده و سعى شده است كه بر خلاف محتويات اين دو كتاب مخصوصاً ( احياء فكر دينى در اسلام ) ، اقبال نمايندهء فرهنگ منطقه اى يعنى پاكستان و ايران و تركيه معرفى شود . در مقدمه ( سير فلسفه در ايران ) دكتر سليم نيسارى مىنويسد :
« هدف اصلى مؤسسه فرهنگى منطقه اى از امتيازات خود . . . آن است

231