كمك و احسان ، ر . ك : نمره 32 ) .
و . فطرت واقع بينى كه از آيات آدم كه اسماء ( الاسم ما انبأ عن المسمّى ) را آموخت و حقايق را آگاه شد [ فهميده مىشود ] .
ز . انگيزه ها و اينكه چه چيزى انسان را به سوى خود جلب مىكند و از نظر تاريخى تاريخ بشر را چه چيزى تشكيل مىدهد ؟ ( تفسير ماركسيستى و تفسير فرويدى و امثال اينها و اينكه همه چيز وابسته به شكم و پايينتر از شكم است يا نه ؟ ) به عبارت ديگر ، مبدأ و مقصد .
حكما مىگويند : الريّان يطلب الريّان . اكنون بايد ببينيم انسان هميشه از غريزهء حيوانيت آغاز مىكند و قهراً به حيوانيت منتهى مىشود و يا طالب رضوان و قرب الهى است ، پس از همين مبدأ حركت مىكند و به سوى همين مقصد حركت مىكند ( مسألهء اينكه در قرون جديد بشر از اين جهت تحقير شد ) .
به قول . . . در مجله . . . فلسفهء بشردوستانهء امروز غرب گذشته از اينكه زير پايش خالى است ، نوعى احساس حس گناه است نسبت به جناياتى كه غرب بر بشريت كرد فكراً و عملًا كه مىخواهد جبران مافات كند ، و بعلاوه از اين جهت به معبد هومانيسم پناه مىبرد كه خود را با قشر نوخاسته بشرى ( مردم مستعمراتى سابق ) يكى كند و خود را در آيندهء او سهيم نمايد و درواقع نوعى پيشدستى است كه اينها مىكنند .
راسل خود را به عنوان يك نفر بشردوست و طرفدار فلسفهء بشردوستانه معرفى مىكند در صورتى كه تمام فلسفه اش انكار اساس بشردوستى است ، براى اخلاق هيچ مبنايى جز حفظ منافع شخصى قائل نيست ، و همچنين است ژان پل سارتر انسان - آيندهء انسان رجوع شود به ورقه « آيندهء انسان » ، مقالهء بريده شده از « اطلاعات » .

409