انسانيت از ديدهء على عليه السلام 1 . منسوب به ايشان است : * ( دواؤك فيك . . . وانت الكتاب . . . اتزعم انك . . . ) * 2 . * ( رحم الله امرأ علم من اين و فى اين و الى اين . ولاتكن سبعاً ضارياً عليهم . ) * 3 . * ( تكرمون لله فى عباده ولا تكرمون الله فى عباده . ) * 4 . حساسيت على درباره حق و عدالت كه شهيد عدالت شد . على يك انسان منزوى و جدا از انسانهاى ديگر و اجتماع و بىتفاوت در سرنوشت آنها نبود . على بيش از هر فرد ديگر احساس مسؤوليت مىكرد احساس مسؤوليت درباره انسانها ، احساس مسؤوليت درباره آزادى انسانها و حقوق انسانها و عدالت ميان انسانها .
5 . على ميان خوارج و اصحاب معاويه تفاوت قائل بود ، بدين جهت كه خوارج عقيده و مكتب داشتند و از روى ايمان كار مىكردندگو اينكه در اشتباه بودند ولى اصحاب معاويه اين حد از انسانيت را هم نداشتند يعنى ايمانى به اصل و مكتبى نداشتند . لهذا فرمود : * ( لا تقتلوا الخوارج بعدى فليس من طلب الحق فأخطأه كمن طلب الباطل فأدركه . ) * 6 . * ( و هذا اخو غامد و قد ورد خيله الانبار . . . ) * 7 . ترحم عجيب على درباره افتادگان ، يتيمان ، بيوه زنان كه او را از پا درمىآورد ، گريه هاى باشكوه على در اين موارد مانند خنده باشكوه در مقابل نيروى دشمن - مثال خنده هاى لوس و گريه هاى تضرع آميز برخى محكومين .
8 . * ( لولا حضورالحاضر و قيام الحجة بوجود الناصر . . . ) * 9 . على مردى است كه سراپا اخلاص دربارهء خدمت به انسانها بود * ( ( وَيُطْعِمونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّه . . . ) ) * . على به دست خود قنات جارى مىكرد ، هنوز از آنجا خارج نشده به موجب سندى آنها را وقف انسانهاى

278