اهل محل دستيارانى لازم دارند ، اما در ميان اهل محل كسى كه زبان و عادات و كار آنها را بداند نبود . پس به فكر افتادند همان طورى كه بشر براى استفاده خود بعضى از حيوانات را تربيت و اهلى كرده بعضى از اهل محل را طبق مصلحت خود تربيت و به اصطلاح خودشان متمدن كنند . يادم هست در سفر اولى كه به لندن رفته بوديم يك سياهى هر روز عصر در هايدپارك نطق مىكرد و استعمار انگليسها را مورد حمله قرار مىداد ، انگليسها دور او جمع مىشدند ، حرفهاى او را گوش مىدادند و مىخنديدند و مىرفتند . روزى دو تا افسر به او گفتند اگر انگليسها نبودند تو الان مثل يك ميمون در جنگل روى شاخهء درختى زندگى مىكردى . گفت معلوم نيست آن روز خوشبختتر نبودم . بعد گفت راست است شما انگليسها آدمها را متمدن مىكنيد اما به قدرى كه انسان حيوانات وحشى را اهلى كرده است . اسب را اهلى كرده كه سوار شود ، خر را اهلى كرده كه برايش بار بكشد ، شما نيز اين قدر ما را تربيت كرده‌ايد كه مثل خر براى شما كار كنيم و مثل اسب به شما سوارى دهيم . . . من در اين باره مطالعه كرده‌ام و در تمام شرق ديده‌ام كه هر جا اساس فرهنگ نهاده‌اند انگشتى در كار بوده كه آن را به صورت يك كارخانه نوكرسازى درآورند . » .
راجع به خاصيت استعمار و مخصوصاً شكل جديدش ( استعمار نو ) رجوع شود به كتاب ( الجزاير و مردان مجاهد ) تأليف حسن صدر و به مقدمه كتاب ( سرگذشت فلسطين ) و به ( دو مذهب ) تأليف سيد هادى خسروشاهى و به كتاب ( التبشير والاستعمار ) استعمار ، ماشينيزم ، سلب شخصيت از انسانها و تبعيد آنها مجله فردوسى شماره 1062 صفحه 11 مقاله دكتر براهنى :
« . . . ماشينى كه امروز از آن در اين سوى عالم همين شرق استفاده

186