نويسنده گويد : شاه نعمة اللّه هم گفته :
عالم عرض است جوهرش حق * اين است رموز سر مطلق البتّه معمولاً عرض و جوهر در اصطلاح صوفيّه معنى ديگرى غير از معناى مصطلح متكلّمين و فلاسفه دارد و مقصود همان وجود و ظهور وجود است ، چنان كه اين شعر هم ناظر به همين مطلب است .
تنبيه : علاّمه معاصر ذوفنون مرحوم ميرزاابوالحسن شعرانى در ترجمه و شرح تجريد الاعتقاد علامّه صفحه 3 در پاورقى مىفرمايد : نظّام جسم را مركّب از اجزاى لايتجزّاى غير متناهى مىداند .
و در فرهنگ فرق گفته‌هاى نظّام را نقل مىكند تا آنجا كه به نقل از عبدالقاهر بغدادى مىنويسد : « سپس با هشام بن حكم رافضى آميزش كرد ، و از او و فيلسوفان ديگر گفتار خويش را در ابطال جزء لايتجزّى فرا گرفت و سپس قول خود را بر طفره استوار ساخت . . . » ( 1 ) نويسنده گويد : در بسيارى از موارد عادت ما در اين كتاب بر نقل است ، همانطور كه گذشت مخصوصاً در بحث وحدت وجود و مخصوصاً در خلع و لبس ، و حكم عقل و طريق احتياط نيز همين است كه خداوند فرموده است : و لا تقف ما ليس لك به علم ( 2 ) « چيزى را كه علم به آن ندارى پيروى نكن » ، و امام باقر ( عليه السلام ) در جواب زراره كه پرسيد حق خداوند بر بندگان چيست فرمود : آنكه چيزى كه مىدانند بگويند و در مقابل آنچه نمىدانند توقّف كنند . ( 3 )

1 - فرهنگ فرق ، 445 . نظّام از بزرگان معتزله و متوفّاى سال 231 مىباشد . 2 - سوره اسراء ، آيه 36 . 3 - سفينة البحار 1 / 493 .

402