نويسنده گويد : اين موضوع تناسخ و حلول دستاويزى است براى هر جاه طلب صوفى ، بهايى و شيخى و . . .
و يكى از داستانهايى كه بىشباهت به موضوع مورد بحث ما نيست ، قصّه زينب كذّابه است كه در زمان امام هادى ( عليه السلام ) و حكومت متوكّل عباسى ادّعاى آن داشت كه زينب دختر فاطمه زهرا ( عليها السلام ) است و امام هادى ( عليه السلام ) او را رسوا كرد و او از گفته خود پشيمان شد . ( 1 ) اكنون كه قول به وحدت وجود و موجود را از مثنوى دانستى مىگويم : علاوه بر فرمايش علاّمه حلّى كه گذشت ، فحل الفقهاء و شيخ المشايخ ، كاشف الغطاء مىفرمايد : « كفر بر دو قسم است ، اوّل ذاتى ، دوّم قول به چيزى كه مستلزم كفر باشد ، مثل قول به جبر و تفويض و . . . و حلول و وحدت وجود يا موجود . » ( 2 ) و علاّمه بهبهانى مىفرمايد : « بىشك قول به وحدت وجود كفر والحاد و زندقه و مخالف ضرورى دين است ، ( 3 ) و همين طور مىفرمايد : همه صوفيه و مثنوى قائل به وحدت وجود ، بلكه وحدت موجودند و آن كفر است . » ( 4 ) فقيه بزرگ مرحوم سيّد محمّد كاظم يزدى رفع مقامه در عروة الوثقى چنين مىفرمايد : « والقائلون بوحدة الوجود إذا التزموا بأحكام الاسلام فالأقوى عدم نجاستهم ، إلاّ مع العلم بالتزامهم بلوازم مذاهبهم من المفاسد . » « يعنى آنها كه به وحدت وجود قائلند اگر ملتزم به احكام اسلام باشند اقوى نجس نبودن آنها است ، مگر آنكه علم به لوازم فاسده آن داشته باشند كه در اين صورت نجسند . »

1 - اثبات الهداة شيخ حرّ عاملى 3 / 375 حديث 43 به نقل از خرايج و جرائح راوندى ( قدس سره ) . 2 - كشف الغطاء ، 173 . 3 - خيراتيه 2 / 57 . 4 - خيراتيه 2 / 5 .

392