را روزه مىگيرد ، و شبها را به عبادت سر مىكند ، رسول اكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) با حالت غضب در حالى كه كفش خود را در دست داشت نزد عثمان آمد كه مشغول نماز بود ، عثمان چون رسول خدا را ديد از نماز ايستاد ، پس رسول خدا فرمود : اى عثمان خداوند مرا به رهبانيت و گوشه گيرى مبعوث نفرموده است ، بلكه به دين سهل و آسان مبعوث شده ام ، من روزه مىگيرم ، نماز مىخوانم و با زنها هم آميزش دارم ، پس هر كس دين مرا دوست دارد بايد پيرو سنّت من باشد ( 1 ) . . .
و در نهج البلاغة داستان عاصم بن زياد آمده كه برادر او علاء بن زياد كه در بصره بود به حضرت شكايت كرد و گفت : اى اميرالمؤمنين از برادرم عاصم به شما شكايت مىكنم ، حضرت فرمود براى چه ؟ گفت عبايى پوشيده و از دنيا دست كشيده است . حضرت فرمود او را نزد من بياور ، وقتى عاصم نزد آن حضرت آمد ، اميرالمؤمنين به او فرمود :
يا عدّى نفسه لقد استهام بك الخبيث ! اما رحمت أهلك و ولدك ؟ اترى اللّه احلّ لك الطيّبات ، و هو يكره أن تأخذها ، أنت اهون على اللّه من ذلك . ( 2 ) « اى دشمنك ( 3 ) خويش ، شيطان تو را در تيررس خويش قرار داده است ، آيا به زن و بچه ات رحم نمىكن ؟ آيا اينطور خيال مىكنى كه خداوند طيّبات را براى تو حلال كرده ، در عين حال كراهت دارد كه تو از آن بهره جويى ، تو نزد خداوند كوچكتر از آنى كه چنين پندارى . » نگارنده گويد : براى كسى كه مىخواهد ريشه تصوّف در اسلام را بداند ، لازم است به كتاب پرارج آقاى عميد زنجانى كه بارها در اين نوشتار از آن نام برده ام ، يعنى كتاب تحقيق و بررسى در تاريخ تصوّف مراجعه و كاملاً آن را مطالعه نمايد ، و در اين باب روش و مباحثات آنان را با ائمه ( عليهم السلام ) كه در صفحات 96 - 109 آمده است بخواند .

1 - سفينة البحار ، 2 / 610 . « نكح » 2 - نهج البلاغه صبحى الصالح 324 ، كلام 209 . 3 - حضرت سرزنش را به جهت تأكيد با صيغه تصغير آورده است .

278