متوجه آن حضرت نيست . ( 1 ) تفسير صافى در شأن نزول آيات چنين آورده است : « آيه شريفه أن جائه الأعمى درباره عثمان و ابن ام مكتوم نازل شده ، ابن ام مكتوم بر پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) وارد شد ، آن حضرت او را بر عثمان مقدم داشت ، پس عثمان رو ترش كرده و عبوس نمود ، بعد از آن خداوند ( عبس وتولى ) را نازل فرمود . » ( 2 ) در تفسير مجمع همچنين آمده است : از امام صادق ( عليه السلام ) روايت شده كه سوره عبس درباره مردى از بنى اميه نازل شده است ( 3 ) ; و شبر نيز چنين آورده است : سوره درباره مردى از بنى اميه نازل شده كه در نزد پيامبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) بوده است . ( 4 ) بنابراين آنچه كه در كتب اهل سنّت در اين زمينه وارد شده باطل است .
خداوند متعال در قرآن كريم فرموده است : « آنها را كه صبح و شام خدا را مىخوانند و جز ذات پاك او نظرى ندارند از خود دور مكن » ( 5 ) و در جاى ديگر چنين فرموده است : « با كسانى باش كه خداى خود را صبح و شام مىخوانند ، و تنها ذات او را مىطلبند ، هرگز چشمهاى خود را به خاطر زينتهاى دنيا از آنها برمگير . » ( 6 )

1 - مجمع البيان ، ج 5 ، جزء 10 ، ص 437 . 2 - أن جائهُ الأعمى القمى قال نزلت في عثمان و ابن مكتوم و كان ابن ام مكتوم مؤذنا لرسول اللّه و كان أعمى و جاء إلى رسول اللّه ( صلى الله عليه وآله و سلم ) و عنده اصحابه و عثمان عنده فقدمه رسول اللّه ( صلى الله عليه وآله و سلم ) على عثمان فعبس عثمان وجهه و تولى عنه ، فأنزل اللّه عبس و تولّى يعنى عثمان ، أن جاءه الأعمى . تفسير صافى ، ج 5 ، ص 284 ; چاپ بيروت مؤسسه اعلمى . 3 - و قد روي عن الصادق ( عليه السلام ) انّها نزلت في رجل من بنى امية كان عند النبي ( صلى الله عليه وآله و سلم ) ; مجمع البيان ، ج 5 ، جزء 10 ، ص 437 . 4 - عنهم ( عليهم السلام ) نزلت في رجل من بني اميّة كان عند النبي ( صلى الله عليه وآله و سلم ) ، تفسير شبر ص 1191 . 5 - و لا تطرد الذين يدعون ربهم بالغدوة و العشي يريدون وجهه . انعام / 52 . 6 - و اصبر نفسك مع الذين يدعون ربهم بالغدوة و العشي يريدون وجهه و لاتعد عيناك عنهم تريد زينة الحيوة الدنيا . . . ( كهف / 28 ) يعنى : و شكيبا ساز خويش را با آنان كه مىخوانند پروردگار خويش را بامداد و شب و او را مىخواهند و تجاوز نكند ديدگان تو از ايشان كه زندگانى دنيا را بخواهى . . .

235