نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي جلد : 1 صفحه : 131
إسم الكتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 639)
< فهرس الموضوعات > جهان بينى مشترك ( صوفيه ، هندوان ) < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > اوپانيشاد ، پاتانجالى ( پتنجلى ) و مكتب شانكارا < / فهرس الموضوعات > جهان بينى مشترك ( صوفيه ، هندوان ) اوپانيشاد ، پاتانجالى ( پتنجلى ) و مكتب شانكارا در هر حال بررسى جامع نسبت به متون كتابهاى دينى و مكتبهاى فراوانى كه در سرزمين هند حضور داشتهاند بحثى گسترده و دامنه دار و فنّى و تخصّصى است ، و بسيارى از آنها ارتباطى به موضوع مورد بحث ندارد . زيرا چنان كه گفته شد برخى از آن مكتبها مادى بودند ، و بسيارى از آنها ( به خصوص قبل از ظهور اوپانيشادها ) چند خدايى و آميخته با خرافات زياد بودند . هرچند گفته مىشود نوعى وحدت وجود ( به صورت ناقص يا كامل ) و همچنين موضوع آزادى انسان به وسيله اشراق و مكاشفه ( از راههاى گوناگون ) ، شالوده و بنيان مشترك اديان و مكتبهاى هندى است . ( 1 ) در اين بحث از ميان كتابهاى دينى هندوان ، بيشتر كتاب معروف « اوپانيشادها » مورد توجه است ، زيرا اوپانيشادها كه يكى از مهمترين ( 2 ) كتابهاى دينى آنهاست داراى محتوى و مضمون عرفانى است كه با زبان رمز و تمثيل بيان شده است . ( البته برخى كتابهاى ديگر چون بهاگاوات و . . . نيز اين خصوصيت را دارد ) . با ظهور اوپانيشادها ( قبل از ميلاد ) فرهنگ عرفانى مردم هند نيز تعميق و گسترش بيشترى يافت . و از ميان حكيمان و مفسران متون هندى ، بيشتر به حكيمِ بزرگ هند و مفسر معروفِ وِدا « شانكارا » ( شنكره و شنكر نيز مىنويسند ) ، ( 3 ) و درخصوص باب سلوك و فنا بيشتر به مكتب « يوگا » ( جوك ) و بنيان گذار مشهور آن « پاتانجالى » ( 4 ) ( پتنجلى نيز مىنويسند ) نظر
1 - به اضافه دو اصل مشترك ديگر يكى : موضوع ادوار جهانى . دوّم : اصل « كار ما » يا عكس العمل ، و آثار كردار كه در ضمير ناخودآگاه انسان باقى مىماند ( اديان و مكتبهاى فلسفى هند ص 20 تا 24 ) . 2 - و شايد مهمترين كتاب دينى از نظر عرفانى . 3 - شانكارا كه شانكارا آچارچ خوانده مىشود تنها يك مفسر و توضيح دهنده نيست بلكه حكيمى صاحب مكتب در آئين هنديان شناخته مىشود . وى كه گفته مىشود فردى درس خوانده و بحّاث بود ، با مخالفين خود بحث مىكرده و آنها را مجاب مىنموده و فكر خود را گسترش مىداده است . 4 - پاتانجالى در حدود سده دوم قبل از ميلاد زندگى مىكرده است ( اوپانيشاد ص 520 ) .
131
نام کتاب : نقدى بر مثنوى ( فارسي ) نویسنده : سيد جواد المدرسي جلد : 1 صفحه : 131