آغاز اعتراض رفتار غير متعارف و نامعتدلانه مولوى به ويژه شيفتگى بى حد وى به سماع و موسيقى و شعر ( هرچند به ديده غير شهوى و به عنوان وسيله‌اى براى نشئه صوفيانه ) و پشت كردن به كتاب و مطالعه و درس ( به طورى كه گفته مىشود حتى درس تفسيرى را كه از قبل مشغول بود رها كرد ) موجب نارضايتى و اعتراض بسيارى از علماء گرديد . مولوى و مريدان تا آنجا پيش رفتند كه حتى در تشييع جنازه افراد ( مريدان ) به جاى قرائت قرآن و ذكر و صلوات ، ساز و آواز و سماع درويشى به راه مىانداختند . ( 1 ) كارى كه هيچ نبىّ و وصىّ و وليىّ انجام نداده است . اين رفتار جسورانه ، علماء و فقهاء و متديّن‌ها را به مخالفت و اعتراض شديد نسبت به مولوى وامىداشت . حتى بسيارى از صوفيان نيز با آنها هم صدا مىشدند و زبان به انتقاد مىگشودند : « ثقات روات روايت چنان كردند كه علماى شهر كه در آن عصر بودند و هر يكى در انواع علوم . . . متّفق عليه ( مورد قبول همه ) بوده ، باتّفاق تمام به نزد خيرالانام قاضى سراج الدين ارموى ( نويسنده مطالع ) جمع آمدند و از ميل مردم باسمَاع رَباب ( آلت موسيقى ) و رغبت خلائق به سماع . . . شكايت كردند كه رئيس علماء ( 2 ) و سرور فضلاء مولويست . . . چرا بايد كه اين چنين بدعتى پيش برود . . . » . ( 3 ) از علماء سيد شرف الدين ( 4 ) ، پسر تاج الدين وزير ( 5 ) ، قاضى سراج الدين مذكور ( 6 ) ، صفى الدين هندى ( از شاگردان سراج الدين ) با سماع‌بارگىِ جلال الدين مخالف بودند . به ويژه سيد شرف الدين با وى سخت مبارزه مىكرد .

1 - مناقب العارفين ، به نقل مولانا جلال الدين ص 346 . 2 - مناقب العارفين ص 166 . 3 - رساله سپهسالار ، تعليقات ص 339 . 4 - مناقب العارفين ص 415 . 5 - پله پله تا ملاقات خدا ص 314 . 6 - شاگرد قاضى سراج الدين . مولانا جلال الدين ص 391 .

57