اتّحاد مذاهب و اديان در مثنوى مثنوى در دفتر سوّم از شخصى به نام « دقوقى » ياد كرده و قصّه‌اى طولانى پرداخته و در ادامه داستان چنين مىگويد :
زانك خود ممدوح جز يك بيش نيست * كيشها ز اين روى جز يك كيش نيست مدحها جز مستحق را كى كنند * ليك بر پنداشت گمره مىشوند ( 1 ) استاد محمّد تقى جعفرى در كتاب تفسير و نقد و تحليل مثنوى چنين نوشته است :
« مدح و ثناى واقعى انسانها متعلّق به ممدوح حقيقى است ، از اين رو همه مذاهب با يكديگر اتّحاد دارند » . ( 2 ) و مولوى گفته است : من با هفتاد و سه فرقه يكى ام . ( 3 ) و اين در حالى است كه مستفيض و مشهور است كه پيغمبر اكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) فرمود : « امّت من هفتاد و سه فرقه مىشوند كه فقط يك فرقه اهل نجات و بقيّه گمراهند . » ( 4 )

1 - مثنوى : دفتر سوم ، 2124 . 2 - تفسير و نقد و تحليل مثنوى 7 / 490 . 3 - خيراتيّه : 1 / 223 . 4 - سفينة البحار ، مادّه « فرق » .

403