نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 439
به تو مىگويد : در آن راه نبايد خوابيد . آقايى كه از جبر طرفدارى مىكنى ، متوجه باش و در اين بيابان اسرار آميز در روى ريگهاى سوزان مخواب ، اگر مىخواهى بخوابى ، در زير درخت ميوه دارى بخواب كه حد اقل اگر ميوهاى هم از آن درخت به طور ناخود آگاه افتاد ، به دهان تو بيفتد . حتى خود كوشش و جستجو براى پيدا كردن درخت بار دار خود كارى است ، و از جبر مطلق رهايى يافتن است . باز مىخواهيد اعتقاد به جبر مطلق را براى شما توضيح بدهم ؟ جبر در ميان راه زنان خوابيدن است . عوامل طبيعت از هر سو بر شما حمله مىآورد ، شما در ميان عوامل محاسبه نشده مورد شبيخون آن عوامل هستيد ، اگر مىخواهيد خود را تسليم به همين عوامل بنيان كن بسازيد ، « به بهانهء اين كه كارها دست خداست » پس برويد در ميان كوهستانها بخوابيد ، و از راه زنان هم بيمى نداشته باشيد ، زيرا تمام كارها در دست خداست ، بگذاريد ميكرب تمام بدن شما را نابود كند ، زيرا تمام كارها در دست خداست ، و بگوييد آن ميكرب ساختهء قوانين طبيعت است ، كه جلوه گاه مشيت خداست ، پس به مبارزه بر نخيزيد تسليم تكوينى به تمام معنا در مقابل خدا ، در اين جهان زندگانى كار ، و در جهان ابديت گرفتن نتايج آن است بدون توانايى به ايجاد تغيير ، در آن موقع هيچ كار و فعاليتى از ما خواسته نخواهد شد ، زيرا به قول امير المؤمنين عليه السلام : « اليوم عمل و لا حساب ، و غدا حساب و لا عمل » . ( امروز كار است و محاسبه آن مشهود نيست ، و فردا كه راه به سوى ما وراى طبيعت باز كردى و از دنياى كوشش و تلاش رهايى پيدا كردى
439
نام کتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 439