إسم الكتاب : تفسير ونقد وتحليل مثنوى جلال الدين محمد مولوى ( عدد الصفحات : 848)

< فهرس الموضوعات > حيله سازى و مكر پردازىها نقش بر آب مىشود < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > تفسير ابيات < / فهرس الموضوعات > حيله سازى و مكر پردازىها نقش بر آب مىشود 4 - انسان حيله ها مىسازد ، و مكرها و تدبيرها به كار مىبرد ، ولى همهء آنها نقش بر آب مىشود .
انورى مىگويد :
< شعر > اگر محول جان جهانيان نه قضاست چرا مجارى احوال بر خلاف رضاست ؟
بلى قضاست به هر نيك و بد عنان كش خلق بدان دليل كه تدبيرهاى جمله خطاست هزار نقش بر آرد زمانه و نبود يكى چنان كه در آيينهء تصور ماست < / شعر > اين مطلب را مىگويند ، ولى اگر درست دقت كنيم باز اين مسئله همان مسئلهء دوم و سوم است كه پاسخ آنها را به طور اجمال بيان نموديم . و از همين قبيل است دو بيت بعدى :
< شعر > ( ( 919 ) ) در ببست و دشمن اندر خانه بود حيلهء فرعون زين افسانه بود ( ( 920 ) ) صد هزاران طفل كشت آن كينه كش وان كه او مىجست اندر خانه اش < / شعر > بنا بر ادلهء گذشته بايستى تمام وسايل شناسايىهاى خود را در اختيار خدا بگذاريم زيرا وسايل شناسايىهاى ما مانند ديده گان و غير ذلك ، داراى علتها و خطاها و محدوديتها است .
تفسير ابيات حيوانات به شير گفتند : مردم از ضعف خلقت خود دست به كسب و كار مىزنند ، تا لقمه‌اى به مقدار حلق خود تهيه كنند ، پس اين نتيجهء قابل انكار نيست كه كار و كسب از ضعف است ، اما در توكل تكيه بر غير خدا خطاست . چيزى از توكل بهتر وجود ندارد ، آنان كه خود را در امور زندگانى چابك و چالاكتر از همه مىبينند از بلايى به بلاى ديگر فرار مىكنند . حيله براى خود آنها دامهايى است كه براى خويش مىگسترانند ، و گمان مىكنند : براى جان خود كوشيده‌اند ، در صورتى كه

427