بسم الله الرّحمن الرّحيم الحمد لله ربّ العالمين « فصّ حكمة عصمتيّة في كلمة فاطمية » خداى سبحان فرمود : منزه است آن كه همه را از آن چه زمين مىروياند و از انسانها و از آن چه را كه مردم نمىدانند جفت آفريد .
جفتها را مصاديق بىشمار است از آن جمله عقل كل و نفس كلّ است و از جمله ازواج علم و عمل است و خواهى بگو علم ، روح و عمل ، جسد آن است پس علم حائز علوّ مكانت و عمل واجد علوّ مكان است و علم مقوّم و مشخّص روح انسان مىباشد و عمل مشخّص بدن انسان از آن رو كه بدن انسان است مىباشد ، و عقل عملى تابع عقل نظرى است . پيامبر اكرم كه درود و سلام خداى بر وى و آل او باد فرمود : « علم پيشواى عمل است و عمل ، تابع آن » . و از زمره ازواج آسمان و زميناند . و نيز از ازواج وجود ماهيت مىباشند . و از جملهء آنها نر و ماده از هر حيوان است .
و از زمرهء ازواج روح و بدن است . به نظر مىرسد كه روح از نطفه مرد و بدن از نطفه زن متكوّن مىشود .
و از زمره ازواج ، مطلق روييدنىهاى زمين مثل نخله است زيرا درخت ماده خرما به بارورى نيازمند است چنانكه زن به بارورى نياز دارد . خداى تعالى فرمود : « ما بادها را بارور كننده فرستاديم » . و در خبر آمده : « عمّه خود نخله را اكرام كنيد » . علت اينكه نخله عمّه انسان است در اثر صادقى آمده : « نخله از زيادى گِل حضرت آدم عليه السلام خلق شده است » .
از جمله ازواج ، مرخ و عفار است . خداى سبحان فرمود : « آن كه براى شما از درخت سبز آتش آفريد پس آن گاه شما از آن درخت آتش را مىافروزيد » و فرمود : « آيا پس

663