و إن كان قول الروح * ( وَالسَّلامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا ) * أكمل في الاتحاد ، فهذا اكمل في الاتحاد و الاعتقاد .
هر چند كه سخن روح الله عيسى عليه السلام : * ( وَالسَّلامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا ) * ( مريم : 33 ) اكمل در اتحاد است ، اين قول يحيى اكمل است در اتحاد و اعتقاد .
عيسى عليه السلام گفت : * ( وَالسَّلامُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيًّا ) * اما دربارهء يحيى عليه السلام خداوند فرمود : * ( وَسَلامٌ عَلَيْه يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا ) * و قول عيسى ( ع ) اكمل در اتحاد است هم در نظر اهل كشف و هم در نظر اهل حجاب . اما در نظر اهل حجاب اينكه مسلَّم و مسلَّم عليه هر دو يك كس است كه عيسى است اما به نظر اهل كشف مسلَّم و مسلم عليه حق تعالى است در حجابيت تعين عيسى پس در نظر هر دو فريق مسلَّم و مسلَّم عليه در حق عيسى عليه السلام يكى است . از اين رو اكمل در اتحاد است . اما دربارهء يحيى عليه السلام براى اينكه قول حق سبحانه « و سلام عليه . . . » عبارت است از تجلى خداوند براى يحيى به آن چه كه موجب است سلامت بودن او را از احكام كثرت و نقايص امكان و چون كثرت و امكان زايل شوند وحدت و وجوب ذاتى ظاهر گردند . پس اتحاد از قول حق در حق يحيى عليه السلام حاصل شد و اين اتحاد از قول حق اكمل است از اتحادى كه از قول عبد يعنى عيسى عليه السلام لازم مىآيد به نسبت اهل حجاب كه قول عبد را يعنى عيسى را قول عيسى مىدانند كه تعين عيسوى حجاب آنان شد . اما اهل كشف ، عيسى را لسان الله دانند كه لسان او لسان حق است كه به حق تعالى ناطق بود و بر خويشتن سلام كرد يا حق سلام بر نفس خود در حجابيت عيسى و تعين او كرده است و اين وجه به نسبت به ارباب كشف و عرفان است و از آن رو كلام حق تعالى دربارهء يحيى اكمل در اعتقاد است كه نفوس بشرى بهترى مىپذيرند سلام حق را بر كسى يا سلام بنده اى را بر خويشتن .
و أرفع للتأويلات فإن الذي انخرقت فيه العادة في حقّ عيسى إنّما هو النطق ، فقد تمكَّن عقله و تكمّل في ذلك الزمان الذي أنطقه الله فيه و لا يلزم للمتمكن من النطق - على أي حالة كان - الصدق فيما به ينطق .
اما اينكه كلام حق دربارهء يحيى رفيعتر براى تأويلات است ، از اين روست كه آن چه

458