مفاهيم و معانى اسماء را بسيار كسان مىدانند ولى مطابق حكم آن اسم ، تصرف و اعمال ندارند اين فرقه را علم اذواق نيست .
ثم كان لأيوب عليه السلام ذلك الماء شرابا لإزالة ألم العطش الذي هو من النّصب و العذاب الذي مسّه به الشيطان ، أي البعد عن الحقائق أن يدركها على ما هي عليه فيكون بإدراكها في محل القرب .
براى ايوب عليه السلام آن آب ، شراب بود يعنى نوشيدنى بود براى ازالهء الم عطش از نصب ( رنج ) و عذابى كه شيطان به آن ، ايوب را مس كرد و مس شيطان ، بعد از حقايق است كه آن چنان كه هستند ادراك نگردند .
و چون ايوب عليه السلام ماء حيات را شرب نمود و ظاهر و باطنش به آن حيات يافت و قلبش به ادراك حقايق نورانى شد الم فراق و نار شوق و اشتياق از او زايل گرديد .
پس ايوب به ادراك آن حقايق در محل قرب قرار گرفت . ( زيرا مدرك و مدرك قريب همند . بلكه اتحاد وجودى دارند ) .
فكل مشهود قريب من العين و لو كان بعيدا بالمسافة ، فإن البصر متصل به من حيث شهوده و لو لا ذلك لم يشهده ، أو يتصل المشهود بالبصر ، كيف كان فهو قرب بين البصر و المبصر .
پس هر مشهودى به چشم نزديك است . هر چند به مسافت دور باشد . زيرا بصر از جهت مشهودش به آن مشهود متصل است و اگر اين اتصال نباشد آن مشهود را شهود نمىنمايد . يا اينكه بگوييم مشهود به بصر نزديك است .
در أبصار ، اقوال ، بسيار است يكى قول به خروج شعاع است كه نور و شعاع از بصر خارج مىشود و به مشهود اتصال مىيابد . اين قول اول است كه شيخ گفت : بصر متصل به مشهود گردد ، و يكى قول به انطباع است كه مبصر يعنى همان مشهود به بصر متصل مىگردد و اين قول دوم است كه شيخ گفت : يا اينكه مشهود به بصر اتصال مىيابد .
تفصيل آرا در أبصار را در شرح فصوص فارابى گفته‌ايم .
كيف كان ( خواه قول اول باشد و خواه قول ثانى ) قرب بين بصر و مبصر محقق است .
و لهذا كنّى أيوب في المسّ ، فأضافه إلى الشيطان مع قرب المسّ فقال البعيد مني قريب لحكمه في .

445