إسم الكتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 689)

از باطن به ظاهر و از علم به عين آورد .
حمد حالى خدا ، تجليات اوست و ظهور نور ازلىاش . پس دار وجود يك پارچه دار الحمد است . زيرا دار وجود يا قول اوست يا فعل او يا تجليات او . پس او حمد و حامد و محمود است و هر بنده كه حامد است و هر مخلوق كه محمود است و هر جا كه حمدى مشاهده مىشود دربارهء همه و همه بايد گفت :
< شعر > آن كس كه زكوى آشناييست داند كه متاع ما كجاييست < / شعر > باز در اين مقام حرف هست . گر چه به امهات آن اشارتى رفت ولى بعد از اين مطالبى وابسته به آن پيش خواهد آمد .
الحمد لله منزّل الحكم تنزيل تدريجى و انزال دفعى است . قرآن مىفرمايد : * ( إِنَّا أَنْزَلْناه في لَيْلَةِ الْقَدْرِ ) * و در اين عبارت نحوه اى ارشاد و هدايت نهفته است . مثلا امر به سكوت و خويشتندارى و اندك اندك از عالم اله گرفتن . ما خيال مىكنيم وقتى گفتيم كسى پشت به اين شهر كرد و رو به شهر ديگر ( عالم اله ) همه چيز را يك باره درمىيابد . خير نمىشود خيلى چيزهاست كه اگر يك باره بر دل فرود آيد و روى كند و انسان به آن برسد نتواند آن را هضم كند و از هم بپاشد . اين نشئه ، نشئه تدريج است زمان شب و روز آنا فآنا مىگذرد .
يك هسته بايد بتدريج رشد كند ولى از آن طرف تدريج نيست به آن اندازه كه استعداد پيدا مىكنيم پله پله فيض مىگيريم . هر كس و هر موجود به قدر قابليت خود فيض مىگيرد . تا چه اندازه مراقب باشد كه اين نهال را سرما نزند ، گرما نزند ، آب به موقع به آن برسد مربّى بالاى سرش باشد . هيچ هسته اى درخت نمىشود مگر در صراط مستقيم باشد و انسان به مقام شامخ نمىرسد مگر در صراط مستقيم باشد . بايد در تمام كارهاى درونى و برونى ، بدنى و روحى ، در صراط مستقيم باشيم . يك كسى را مىخواهيم كه به ما بگويد حد اين است ، اندازه اين است . صراط مستقيم اين است . از آن طرف بخل نيست كه امساك كند به اندازهء استعداد اين طرف علم داده مىشود . حق تعالى علم را مىبخشد . ما يشاء و من يشاء ، برمىگردد به اينكه جان چه كسى قابل به راه افتادن است .
اينجاست كه قابليت پيش مىآيد چون در اين نشئه قرار گرفتيم تدريجا پله پله بالا مىآييم . در هر موطنى همه كاره اوست . * ( وَما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ يَشاءَ الله ) * . بخشنده

4