< فهرس الموضوعات > 15 . فصّ حكمة نبويّة في كلمة عيسويّة < / فهرس الموضوعات > 15 . فصّ حكمة نبويّة في كلمة عيسويّة شيخ أكبر در فصوص و فتوحات نبوت را نبوت عامه و نبوت خاصه مىداند . نبوت خاصه تشريعى است و نبوت عامه إنباء معارف است كه نبوت مقامى است . ولايت اعم از نبوت و نبوت اعم از رسالت است . ولىّ ، فوق نبى و رسول است . يعنى ولايتى كه در نبى و رسول است به حسب رتبه فوق نبوت و رسالت است . يعنى هيچ نبى و رسولى بىولايت به نبوت و رسالت نرسد . نه آن كه مطلقا ولىّ فوق نبى و رسول است . شيخ اين مطلب را در آخر فص عزيرى فصوص بتفصيل عنوان كرده است .
< فهرس الموضوعات > بحثى در خاتم ولايت < / فهرس الموضوعات > بحثى در خاتم ولايت آن جناب عيسى عليه السلام را خاتم الأولياء مىداند . چنانكه در فص عيسوى بيان مىكند و قيصرى نيز در شرح فص شيثى بدان تصريح مىنمايد و در عين حال كه عيسى ( ع ) را خاتم الأولياء مىداند ، جميع انبيا و رسل و اوليا را مقتبس از مشكات رسول ختمى مرتبت ( ص ) و از باطن ولايت او مىداند . مىگويد : اوليا حتى رسل از مشكات خاتم اوليا نور مىگيرند ( و ما يراه احد من الأنبياء و الرسل الَّا من مشكاة خاتم الأولياء ) .
اين سخن به ظاهر هم قدح مقام رسول خاتم را مىرساند و هم تناقض در گفتار شيخ را .
ولى شيخ مراد خود را در رفع نقص و نقض در همان فص شيثى بيان كرده است و قيصرى در شرح آن گويد :
خاتم رسل از عالم غيب خود در صورت خاتم اوليا ( عيسى ) تجلى مىكند .
پس اين خاتم اوليا مظهر ولايت تامه است ( ولايت تامهء رسول ختم كه در حقيقت ولى ختم هم هست ) و چون همهء انبيا و اوليا صاحب ولايتند و خاتم اوليا [ عيسى ( ع ) ] مظهر جميع ولايت است . پس مظهر حصه هر يك از آنان

347