عنوان پيش گفتار گوييم : فص موسوى حامل اسرارى بسيار است كه ان شاء الله در خلال مباحث و اثناى بيان عرض مىشود . شيخ در اين فص چندين حكمت را كه هر يك متخذ از گوشه اى از شرح احوال و أطوار و اوضاع و شئون زندگى موساى كليم عليه السلام است عنوان مىكند : يكى حكمت قتل أبناء كه در اثناى اين بحث در علو مقام اطفال سخن مىگويد . حكمت ديگر القاى موسى در تابوت است . حكمت ديگر در گفتار آن جناب كه فرمود : * ( فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ ) * كه در اثناى اين حكمت حركت حبيّه و مسائل ديگر را عنوان مىكند . حكمت ديگر حكمت فراق كه در پيرامون موسى و خضر عنوان مىشود . حكمت ديگر سؤال فرعون از ماهيت الهيت است و بسيار حقايق و اسرار دلنشين ديگر كه در اين فص شريف عنوان مىشود .
حكمة قتل الأبناء حكمة قتل الأبناء من أجل موسى لتعود إليه بالامداد حياة كل من قتل من أجله لأنّه قتل على أنّه موسى و ما ثمّ جهل .
فلا بد أن تعود حياته على موسى - أعنى حياة المقتول من أجله - و هي حياة طاهرة على الفطرة لم تدنسها الأغراض النفسية بل هي على فطرة « بَلى » . فكان موسى مجموع حياة من قتل على أنّه هو فكلّ ما كان مهيّئا لذلك المقتول ممّا كان استعداد روحه له ، كان في موسى عليه السلام .
اما حكمت قتل أبناء در دست فرعون از جهت موسى ( يعنى از جهت قتل موسى كه أبناء كشته بشوند تا قطع به كشتن موسى پيدا كند ) براى اين است كه : روح هر يك از ابنائى كه كشته شدند به موسى بازگشت كند تا او را در هلاك فرعون امداد بنمايند ، ( تا مجازات و قصاصى كه لا بد در وجود بايد صورت بگيرد حاصل بشود ) .
و هر طفلى به جهت موسى كشته شد . يعنى فرعون هر يك را به عنوان و اميد اينكه موسى است به قتل رساند هر چند عين موسى نبودند و در واقع جهلى نبود .
پس ناچار بايد حيات و روح مقتول ، به موسى برگشت كند يعنى حيات مقتولى كه به جهت موسى بود بايد به موسى برگشت كند و اين حيات مقتول به جهت موسى حياتى طاهر بر اساس فطرت است كه أغراض نفسانى آن را آلوده نكرده است . بلكه ، بر فطرت

529