نام کتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) نویسنده : حسن حسن زاده آملى جلد : 1 صفحه : 287
سباسباند جنائبند . يعنى دور از حضرت ربوبيت و محجوب از حق و معارف اشيائند اگر چه بيابانهاى عالم را به استدلال از اثر به مؤثر به عقول آميخته به وهمشان كه محجوب از حقيقت علم است پيمودند . [1] قاطعين سباسب را فلاسفه بخصوص متكلمان دانستند و قائمون به حق را عارفان . جنائب جمع جنيب است . در منتهى الإرب في لغة العرب گويد : جنيب اسب كتل و فرمانبردار است . در برهان قاطع گويد : كتل به ضم اول اسب جنيب باشد و آن اسبى است زين كرده كه پيش سلاطين و امرا برند . عبد الغنى نابلسى در شرح فصوص گويد : جنائب جمع جنيب است يعنى سوارىهاى رام و فرمانبردار كه سوارى بر آن نيست به اين سبب كه حق سبحانه در آيات نفوس قاطعون سباسب ظاهر نشده است . پس آنان حامل امانات علمى و اسرار الهى هستند . براى كسانى كه آن امانت و اسرار را در آنها مشاهده مىكنند و خود آنان يعنى قاطعان از خود بىخبرند به علت قيام و سرگرمىشان به انفسشان و اشتغالشان به احوال جهان ناسوتى نه به تجليات الهى و اين قاطعان حاملان علمند نه اهل علم . چنانكه خداوند فرمود : * ( مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً ) * [2] ( لم يحملوا : نفهميدند آن را ) . [3] < شعر > و كلّ منهم يأتيه منه فتوح غيوبه من كلّ جانب < / شعر > و هر يك از آنان چه قائمان و چه قاطعان فتوحى ( يعنى فيضى ) بر ايشان از غيبشان از هر جانب مىآيد ( هم از جانب حق تعالى به وجهى و هم از جانب حقيقت و عين ثابت عبد به وجهى ) . اعلم وفقك الله ان الأمر مبني في نفسه على الفردية بدان اى سالك خداوند تو را ( به فهم حقايق و تحقق به اسماء و صفاتش در غيب
[1] شرح فصوص قيصرى ، ص 264 . [2] اسفار جمع سفر است و سفر يعنى كتاب . [3] شرح فصوص ، عبد الغنى نابلسى ،
287
نام کتاب : ممد الهمم در شرح فصوص الحكم ( فارسي ) نویسنده : حسن حسن زاده آملى جلد : 1 صفحه : 287