و به أخلاق و صفات و اسماى او متخلَّق شو ، كه آن گاه درهاى عزم صحيح بر تو گشاده گردد . و الله الموفّق .
< شعر > و جدّ بسيف العزم سوف فان تجد تجد نفسا فالنّفس إن جدت جدّت [1] < / شعر > و ببر به شمشير عزم صحيح ، تسويف و تسويل نفس را ، پس اگر تو نيكو و تيز روى در راه عشق و فنا ، آن گاه بيابى دمى خوش . چه نفس را اگر فدا كنى و به معشوق بخشى ، بختيار شود يا وجودى نو يابد [2] .
در اين بيت تجنيس ألفاظ به كار برده است . اول ، جدّ از جدّ است به معنى قطع از باب مضاعف ، و دوم ، فان تجد از جودت است به معنى نيك رفتار شدن اسب از أجوف ، نعت او جواد آيد ، سوم ، تجد از وجدان به معنى يافتن است از معتل فا ، و چهارم ، جدت از جود به معنى جان دادن است از أجوف ، نعت از وى جايد ، و پنجم ، جدّت از جدّ به معنى بختيار شدن يا از جدّه به معنى نوشيدن است هم از باب مضاعف .
و امّا معنى ، مىگويد كه در رفتن راه فنا كه مطلوب تو بر آن مترتّب است ، اگر وقتى نفس تو در ترك حظَّى يا فناى صفتى ، تعلَّل و تسويف نمايد ، تو به شمشير عزم صحيح كه پيش از اين در مقام اسلام طالب آن مىبودى و اكنون در مقام ايمان بدان رسيدى ، آن صفت تعلَّل و تسويف نفس را قطع كن و خوش روان شو ، كه اگر در اين راه فنا ، نيك روى و بدان متحقّق شوى ، نفسى - أعني وجودى كه بقا لازم اوست - بيابى . چه اين نفس كهنهء مقيّد فانى را اگر فدا كنى و به دوست بخشى در راه فنا ، بختيار شود و وجودى نو باقى يابد . روا باشد كه اين جا مرادش از نفس ، وجود باشد از باب « أجد نفس الرحمن » چه ظاهر وجود ،

[1] و جدّ : اى اقطع . سوف : اى التسويف و التأجيل ، و هي مفعول جذّ . تجد بضم الجيم من الجود : الكرم ، و بكسر الجيم : من الوجود . جدت : بمعنى اجتهدت .
[2] و به شمشير عزم صحيح ، تسويف و تسويل نفس را ببر ، پس اگر تو . . . در راه عشق و فنا ، حينئذ دمى خوش يابى ، چه اگر تو مر اين . . . خ م ه .

334