پس حينئذ مغالبه ميان قوا و صفات روحانى و قوا و صفات جسمانى واقع مىافتد ، و آن مغالبه سبب كلفت و مشقّت سالك مىباشد ، در اتيان عبادات و اشتغال به ذكر و تلاوت و تفريغ محل از خواطر و مىباشد كه در آن حال مغالبه ناگاه حكمى از احكام هوا و طبيعت غالب مىآيد ، تا خاطر مباشرت امرى نامشروع قوى مىشود ، و آن مستلزم تقاعد او مىگردد ، از سلوك و اشتغال به سبب نوميدى و اياسى كه از او سر بر مىزند ، كه اگر از من كارى آمدى ، عزم من صحيح بودى و نفس من به هيچ چيز از احكام طبيعت و هوا ميل ننمودى .
پس از اين غلبه حكمى طبيعى و خواطر كه موجب اين تقاعد و اين نظر است ، زمانت و شكسته پايى كنايت فرموده است در اين بيت ، پس مىگويد كه تو در اين حال كه وقتى احكام طبيعت غلبه مىكند و ثقلى و تقاعدى و كلفتى از عبادت در تو پيدا مىآيد ، نوميد مشو و از سلوك متقاعد مباش كه اين از لوازم مقام اسلام است و تا در اول دايرهء مقام توبه اى از اين مغالبه چاره نيست ، و از اين غلبه و خاطر ، گاه گاهى گزير نى ، و تو را كه سالكى آن عزم صحيح كه به قطع اين مغالبه و غلبه حكم جزم كند ، بعد از آن ميسّر شود كه از دايرهء مقام اسلام ترقّى كنى و به دايرهء مقام ايمان كه تخلَّق است به اخلاق ربّانى و صفات روحانى ، در آيى و اوصاف تنزيهى بر تو غالب آيند ، پس اگر تو كه سالك مسترشدى ، اين اعمالى را كه از لوازم تحقّق به حقايق اسلام است ، بر عزم صحيح كه حكم مقام ايمان است موقوف دارى و در آن تأخير كنى ، حظَّ تو بطالت باشد ، چه تا آن گاه كه به حقايق اسلام متحقّق نشوى ، به مقام ايمان در نتوانى رسيد ، پس محروم و بطَّال بمانى ، و هرگز از حجاب خلاص نيابى . و همين معنى را بعينه بعضى از مشايخ به اين عبارت گفته‌اند كه « سيروا إلى الله عرجا و مكاسير » ، پس كأنّه شيخ ناظم اين معنى ايشان را به نظم آورده است . و الله اعلم .
اكنون چون در اين بيت بر تصحيح مقام توبه تمام تحريض فرمود ، در اين بيت آينده بر تحقق به مقام زهد ، حثّ مىنمايد و مىگويد :

332