و مثبت و مبيّن برزخيّت حكم عدالت او نيز در آن مرتبه كه حكم ايجادى اولا و ثبات و بقاى او ثانيا بر آن موقوف است . پس از حيثيّت اين ائمهء سبعه به حضرت اسم الله كه جامع حقايق اسمايى و معيّنات ايشان است و تمام اثر كه به مرتبه متعلق است ، به وى مضاف بازگشتند و ترجمانى و طلب اسما و حقايق كردند به زبان ائمّهء سبعه به حضرت اسم الله ، و از حيثيّت اسم الله به حضرت غيب ذات رجوع نمودند هم به صورت آن ترجمانى ، و آن اول دورهء كلى اصلى بود مر مفاتيح غيب را به صورت طلب و عشق و سرايت معنى محبت و شوق و بر وفق قاعدهء حكم الأصول يسرى في الفروع . چون مفتاح و اصل همهء اسماء و حقايق ، اين مفاتيح غيبند ، لا جرم اين حكم دورى در جملهء حقايق تابعه و متبوعه پيدا آيد تا جمله امور اسمايى و كونى در جملهء مراتب و عوالم ، حتى المحسوسات دورى ظاهر مىشود . پس بار ديگر اين مفاتيح غيب ذات از حيثيّت غيب ذات متوجه امر ايجادى گشتند و به مرتبهء الوهت در سير و سرايت آمدند ، و من حيث جهت الوجود بتلك السراية المذكورة ، ترجمان اسم الله شدند ، و به فرمان و امر ايجادى كه سرّ و باطن آن امر ، آن مفاتيح غيب مذكورند و حقيقت و روح او قول الهى و صورت او معنى كلمهء كن به توجّه بقيت اسماى سبعه مذكور و اجتماعات ايشان مبادرت نمودند تا نتيجهء آن امر و اجتماع و توجهات ، اولا عالم أرواح بود و وجود أرواح در وى ، و ثانيا عالم مثال به جميع صورها ، و ثالثا عالم حس به جميع صور أجناس و انواع و اشخاص و تنوّعات ظهور ايشان ، و الله الهادي .
تتمّة و تنبيه بدان كه هر چه در اين اصل مذكور از ألفاظ ماضى و مستقبل ياد كرده شد و وضع و ترتيب و تركيب گفته آمد ، مراد از آن جمله ، نه معنى مفهوم است از ماضى و مستقبل و ترتيب و تركيب و اجتماع ، بلكه مراد از آن اخبار است از وقوع

138