خلقيه اعتبار [1] كنى ، آن را مقام فرق و كثرت خوانند ، و اين را [2] عالم ملك و شهادت گويند و اگر مظاهر خلقيّه را در ذات مستهلك يابى [3] ، آن را مقام جمع دانند .
اى عزيز بدان كه : نزد اهل كشف و تحقيق [4] ، وجود مطلق يكى بيش نيست ، و آن وجود حق [5] است ، و وجود جميع موجودات بدان حضرت منتهى مىشود ، و آن حضرت منتهاى [6] همه است و اين وجود را در هر عالمى از عالمهاى [7] مختلف ظهوريست و حضرات كليّه پنج است ، كه آن را حضرات خمسه گويند [8] ، و هر حضرتى را از [9] آن حضرات عالمى نامند [10] :
حضرت اول هويّت غيب مطلق [11] است [ كه ] آن را حقيقة الحقائق خوانند ، و آن حضرت اشارت پذير نيست ، و از [12] آن حضرت به هيچ نوع عبارت [13] نتوان كرد ، و عقول و افهام مخلوقات را به پيرامن سرادقات كبرياى [14] آن راه نيست ، بل [15] اين مقدار به نور كشف محقّق گشته است كه [16] : درين عالم حق تعالى از ذات خود به ذات خود تجلَّى فرمود ، و آن تجلَّى [17] از حضرت احديّت بود نه از امرى خارج يا فيضى زايد بر ذات خود . و بدان [18] تجلَّى ، در خود ، نفس رحمانى ظاهر كرد ، كه آن هيولاى [19] كليّه است ، و اين علم ذات است بذاته و هر چه دروست ، و اين [20] طايفه اين را تعيّن اول گويند ، و جميع اعيان ثابته در حضرت [21] اين علم ، به صورت عقل [22]

[1] ب : اعتبار آن را .
[2] د ، س : و آن عالم را - ب : و آن را عالم .
[3] ب : يابى مقام جمع .
[4] د ، س : شهود .
[5] آ : وجود حق است كه وجودات بدان حضرت منتهى مىشود .
[6] س : منتهى .
[7] ب : از عوالم مختلفه .
[8] د ، س : خوانند - آ : مىخوانند .
[9] ب : پنج است كه آن را و هر حضرتى را از حضرات عالمى نامند .
[10] آ : خوانند .
[11] ب : مطلقه .
[12] ب : و آن .
[13] آ : نتوان عبارت كرد .
[14] د ، س : كبريايى .
[15] د ، س ، و : بلى - آ : بلكه .
[16] س ، آ : كه حضرت صمديّت - عز اسمه .
[17] ب : تجلى در حضرت احديت بود .
[18] ب : بدان تجلى - آ : و بدان و تجلى .
[19] آ ، س : و : هيولى - ب : هيولاى كليات و آن عالم ذاتست .
[20] ب : و اين طايفه را .
[21] س : درين حضرت .
[22] س : عقلى .

6