شتاب در را باز كرد ، خادم به او گفت كه سفرهء شام در برابر سيّد بحر العلوم گسترده است و او انتظار تو را مىكشد ، پس شتابان روانهء خانهء سيد شد ، و چون براو درآمد ، سيّد بحر العلوم به او گفت : « چرا از خدا نمىترسى ؟ چرا مراقب او نيستى ؟ چرا از او شرم نمىكنى ؟ » . سيّد جواد عاملى گفت : چه حادثه اى پيش آمده است ؟ بحر العلوم گفت :
« مردى از برادرانت ، هر شبانه روز ، مقدارى خرماى قسبك [1] براى خوراك زن و فرزندش از بقال به قرض مىگرفت ، اكنون هفت روز است كه افراد خانوادهء او گندم و برنج نچشيده‌اند و غير از قسبك چيزى نخورده‌اند . امروز كه براى گرفتن خرما به جهت شام نزد بقال مىرود ، بقال به او مىگويد قرض تو فلان مقدار شده است ! به همين جهت از بقال شرم كرده چيزى نمىگيرد ، و او و كسانش سر بىشام بر زمين مىنهند ، در صورتى كه تو در نعمت به سر مىبرى و مىخورى ، و او از كسانى است كه به خانهء تو آمد و شد دارند و او را مىشناسى ، فلانى است . . » .
سيد جواد گفت : به خداى سوگند كه من از حال او آگاهى ندارم .
بحر العلوم گفت : « اگر از حال او آگاه مىبودى و شام مىخوردى و به او توجه نمىكردى ، يهودى بلكه كافر مىبودى ! آنچه مرا نسبت به تو خشمگين كرده بىتوجهى تو نسبت به برادرانت و بيخبرى از احوال ايشان است . اين سينى را خادم من همراه تو مىآورد و در خانهء او به تو مىدهد ، تو آن را با خود به داخل خانه مىبرى و مىگويى كه امشب خواستم با تو شام صرف كنم ، و اين كيسهء پول را زير تشك يا فرش يا بورياى او بگذار ، و سينى را نيز چنين كن و آن را باز نگردان » . و آن سينيى بزرگ و پر از خوراكى بود . . . [2] ترجمهء بخش دوّم از كتاب « الحياة » پايان گرفت و به دنبال آن ، ان شاء الله ، ترجمهء بخش سوّم خواهد آمد ، و از « باب يازدهم » آغاز مىگردد .

[1] قسب ، خرماى خشك كه در دهان ريزه گردد ، در بعضى مناطق ايران ، آن را قسبك گويند .
[2] « الكنى و الالقاب » 2 / 69 ، چاپ نجف ، مطبعهء حيدريّه .

766