حقّ مسلم [1] .
( 1 ) امام باقر « ع » - ابو عبيده گويد : در بارهء شخص كورى كه چشم شخص سالمى را به عمد بيرون آورده است ، از امام باقر پرسش كردم ، گفت : عمد آدم كور همچون خطا است ، و بايد از مال او ديه داده شود ؛ اگر مالى نداشته باشد ، ديه از بيت المال داده خواهد شد . حق مسلم باطل نمىشود . 7 - الامام الصادق « ع » : من ضربناه حدّا من حدود الله فمات ، فلا دية له علينا .
و من ضربناه حدّا من حدود الناس فمات ، فإنّ ديته علينا [2] .
( 2 ) امام صادق « ع » : هر كس كه به او حدى از حدود خدا را بزنيم و بميرد ، او را بر ما ديه اى نيست . . كسى كه به او حدى از حدود مردمان بزنيم و بميرد ، پرداختن ديهء او بر عهدهء ما است . 8 - الامام الصادق « ع » : إن وجد قتيل بأرض فلاة ، أدّيت ديته من بيت المال ؛ فإنّ امير المؤمنين « ع » كان يقول : ( لا يبطل دم امرئ مسلم » [3] .
( 3 ) امام صادق « ع » : اگر كشته اى در بيابانى يافت شود ، ديهء او از بيت المال داده مىشود ، چه امير المؤمنين « ع » مىگفت : « خون فرد مسلمان هدر نمىرود » . 9 - الامام الصادق « ع » : قضى امير المؤمنين « ع » في رجل وجد مقتولا ، لا يدرى من قتله ، قال : إن كان عرف و كان له اولياء يطلبون ديته ، أعطوا ديته من بيت مال المسلمين . و لا يبطل دم امرئ مسلم ، لأنّ ميراثه للامام فكذلك تكون ديته على الامام ؛ و يصلَّون عليه و يدفنونه [4] . .

[1] « اختصاص » / 249 .
[2] « وسائل » 18 / 312 .
[3] « تهذيب » 10 / 204 .
[4] « تهذيب » 10 / 202 .

738