سليم ! انّ لك في هذه الصدقة نصيبا و حقا مفروضا ، و لك فيه شركاء : فقراء و مساكين ، و غارمين ، و مجاهدين ، و ابناء سبيل ، و مملوكين ، و متألَّفين ، ( 3 ) و انّا موفّوك حقّك ، فوفّهم حقوقهم ! و إلا فإنّك من أكثر الناس يوم القيامة خصماء . و بؤسا لامرئ أن يكون خصمه مثل هؤلاء [1] .
( 1 ) امام على « ع » - هنگامى كه مخنف بن سليم ازدى را براى تحصيلدارى زكات روانه كرد ، سفارش درازى به او كرد و گفت كه در كارهاى پنهانى خود از پروردگار خويش پروا كند ، و با مردمان با گشاده رويى و نرمخويى رو به رو شود . و به او فرمان داد كه فروتنى پيشه كند ، و از تكبر بپرهيزد ، كه خدا فروتنان را برمىآورد و متكبران را تنزل مىدهد . سپس به او گفت : اى محنف بن سليم ! تو را در اين صدقه بهره و حقى معين است ، و شركايى دارى كه عبارتند از بينوايان و مسكينان و وامداران و مجاهدان و در راه ماندگان و بردگان و دلجويىشدگان . [2] ما حق تو را مىدهيم ، تو هم حق آنان را بده ، و گر نه مدعيان تو در روز باز پسين بسيار خواهند بود ، و بدا به حال كسى كه مدعيان او چنين كسان ( بينوايان و . . ) باشند . 3 - الامام علي « ع » - من العهد الاشتري : و ليكن أبعد رعيّتك منك و أشنأهم عندك ، أطلبهم لمعايب الناس ، فإنّ في الناس عيوبا ، الوالي أحقّ من سترها ؛ فلا تكشفنّ عمّا غاب عنك منها ، فإنّما عليك تطهير ما ظهر لك ، و الله يحكم على ما غاب عنك ؛ فاستر العورة ما استطعت يستر الله منك ما تحبّ ستره من رعيّتك .
أطلق عن الناس عقدة كلّ حقد ، و اقطع عنك سبب كلّ وتر ، و تغاب عن كلّ ما لا يصحّ لك ، و لا تعجلنّ الى تصديق ساع ، فإنّ الساعي غاشّ

[1] « دعائم الاسلام » 1 / 258 .
[2] مقصود از « دلجويىشدگان » ، كسانيند كه بخشى از اموال زكات به آنان به عنوان تأليف قلوب ( دلجويى ) داده مىشده است . اينان در زمانهاى مختلف ( زمان پيامبر اكرم « ص » و پس از آن ) فرق مىكرده‌اند . در اين باره ، از جمله رجوع شود به : تفسير « برهان » 2 / 138 - 134 .

718