را به دست جباران سپرديد ، ( 1 ) كه يا همچون برده مقهور باشند ، يا همچون مستضعفى كه براى امور زندگى در دست آنان اسير است . در كشور دارى به انديشهء خود هر چه مىخواهند مىكنند ، و در اقتداى به اشرار و گستاخى نسبت به خداى جبار ، با پيروى هواى نفس ، كار را به رسوايى مىكشانند ؛ بر منبر هر شهر از شهرهاى ايشان خطيبى است كه بانگ برمىدارد و آنچه مىخواهد مىگويد . زمين براى آنان بيدفاع است و دستهاى ايشان در آن گشاده ؛ و مردمان در برابر ايشان همچون بردگانيند كه دست هيچ متجاوزى را كوتاه نمىتوانند كرد . اين حاكمان ستمگرانى لجوجند ، و قدرت يافتگانى ضعيف كش . . . 3 - النبي « ص » - من وصايا النبي و خطبه في أواخر أيّامه : . . من أمّ قوما بإذنهم ، و هم عنه راضون ، فاقتصد بهم في حضوره و قراءته و ركوعه و سجوده و قعوده و قيامه ، فله مثل اجرهم . و من أمّ قوما فلم يقتصد بهم في حضوره و قراءته و ركوعه و سجوده و قعوده و قيامه ، ردّت عليه صلاته ، و لم تجاوز تراقيه ، و كانت منزلته عند الله تعالى كمنزلة امام جائر معتد لم يصلح لرعيّته ، و لم يقم فيهم بأمر الله عز و جل . فقام امير المؤمنين علي بن ابي طالب « ع » فقال : يا رسول الله بأبي انت و أمّي ! و ما منزلة امام جائر معتد لم يصلح لرعيّته و لم يقم بأمر الله تعالى ؟ قال : « هو رابع اربعة ، من اشدّ الناس عذابا يوم القيامة : ابليس ، و فرعون ، و قاتل النّفس ، و رابعهم سلطان جائر » [1] .
( 2 ) پيامبر « ص » - از وصاياى پيامبر و خطبه هاى او در ايام اخير زندگى : . . هر كه به اجازهء قومى امامت نماز ايشان كند ، و آنان از او راضى باشند ، و در حضور و قرائت و ركوع و سجود و قيام ، ميانه روى اختيار كند ، پاداشى همچون پاداش ايشان خواهد داشت . و هر كه بر قومى امام شود ، و در حضور و قرائت و

[1] « ثواب الاعمال » / 339 - 338 .

472